Pochodzenie nazwy i definicja

Jeśli posiadasz samochód, śledzisz unijne przepisy lub interesujesz się motoryzacją, prawdopodobnie słyszałeś już o normach EURO, w tym o normie EURO 6.

Norma EURO 6 została wprowadzona w 2014 roku jako najbardziej restrykcyjny standard emisji spalin dla samochodów użytkowych i lekkich samochodów osobowych. Określa ona maksymalne limity emisji dla takich jak substancji jak tlenki azotu (NOx), cząstki stałe (PM), tlenki węgla (CO), dwutlenki siarki czy związki organiczne. Limity dotyczą wszystkich nowo wyprodukowanych pojazdów spalinowych – zarówno benzynowych, jak i wysokoprężnych (z silnikiem diesla).

Termin EURO nie jest skrótem, lecz nazwą, którą określa się różne klasy emisji spalin. Klasyfikacja EURO obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (kraje UE + Islandia, Lichtenstein, Norwegia).

Poszczególne normy EURO są oznaczane kolejnymi cyframi arabskimi. EURO 6 jest obecnie najnowszą normą emisji spalin i jednocześnie szóstą normą EURO w historii.

UWAGA!

Normy emisji spalin dotyczą większości pojazdów spalinowych: samochodów osobowych, pojazdów dwu- i trójkołowych, ciężarówek, autobusów, traktorów, maszyn rolniczych itd. Z klasyfikacji wyłączone są jedynie statki morskie i samoloty.

Rozwój norm emisji spalin EURO – rys historyczny

Wbrew pozorom, klasyfikacja EURO nie jest wynalazkiem współczesnych czasów. Pierwsza norma emisji spalin (EURO 1) zaczęła obowiązywać w 1992 roku jako odpowiedź na rosnące problemy z zanieczyszczeniem powietrza wynikające z emisji spalin. W porównaniu do późniejszych norm (a zwłaszcza do aktualnej normy EURO 6), norma EURO 1 była stosunkowo łagodna, ponieważ ówczesne technologie nie pozwalały jeszcze na zastosowanie bardziej rygorystycznych ograniczeń.

W kolejnych latach normy emisji spalin (EURO 2, EURO 3 itd.) stawały się coraz bardziej rygorystyczne, wymuszając na producentach samochodów stosowanie zaawansowanych technologii kontroli emisji stężenia tlenków azotu (NOx), cząstek stałych (PM) oraz innych zanieczyszczeń.

Oto harmonogram wprowadzania poszczególnych norm emisji spalin:

• EURO 1 – 1992 r.
• EURO 2 – 1996 r.
• EURO 3 – 2000 r.
• EURO 4 – 2005 r.
• EURO 5 – 2009 r.
• EURO 6 – 2014 r.

Należy pamiętać, że data wprowadzenia konkretnej normy nie jest równoznaczna z datą rozpoczęcia jej obowiązywania. Przykładowo, norma emisji spalin EURO 6 dotyczy pojazdów wyprodukowanych i zarejestrowanych od 1 września 2015 roku. W kolejnych latach po wprowadzeniu normy EURO 6 ustawodawca wprowadzał aktualizacje zaostrzające przepisy. W ten sposób powstały normy EURO 6b, 6c, 6d temp oraz 6d.

Poszczególne normy wchodziły w życie na mocy dyrektyw, przy czym każda dyrektywa stanowiła poprawkę do Dyrektywy Rady z dnia 20 marca 1970 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do działań, jakie mają być podjęte w celu ograniczenia zanieczyszczania powietrza przez spaliny z silników o zapłonie iskrowym pojazdów silnikowych (70/220/EWG).

Kluczowe założenia normy EURO 6

W swoim założeniu, normy EURO zostały wprowadzone w celu ograniczenia negatywnego wpływu pojazdów spalinowych na środowisko i zdrowie publiczne. Poprawa jakości powietrza jest kluczowym aspektem norm EURO, zwłaszcza w dużych aglomeracjach miejskich, gdzie emisje z pojazdów stanowią istotny udział w zanieczyszczeniu powietrza.

Norma EURO 6 ustala limity emisji dla różnych zanieczyszczeń. Producenci samochodów muszą te normy spełnić, aby ich pojazdy uzyskały homologację. Na przykład limity emisji tlenków azotu (NOx) dla pojazdów z silnikiem diesla są bardzo niskie, co wymaga od producentów zastosowania zaawansowanych technologii oczyszczania spalin.

Spełnienie wymagań stawianych przez normę EURO 6 odbywa się za pomocą tzw. testów emisji. Są to zarówno testy laboratoryjne (przeprowadzane w kontrolowanych warunkach), jak i testy drogowe, które odbywają się w realnych warunkach drogowych (RDE). Dzięki podwójnym testom możliwe jest zachowanie większej wiarygodności pomiarów.

Klasa emisji spalin EURO 6 wpływa pośrednio na rozwój nowych technologii silnikowych i systemów oczyszczania spalin. Jednocześnie na znaczeniu zyskują samochody hybrydowe i samochody zeroemisyjne. Należy pamiętać, że samochody w pełni elektryczne nie są objęte klasyfikacją EURO.

Norma EURO 6 – jakie samochody obejmuje?

Normy EURO 6 dotyczą samochodów osobowych i ciężarowych, przy czym dopuszczalne wartości zależą od konkretnego rodzaju pojazdu. Ustawodawca stosuje rozróżnienie na 3 kategorie pojazdów: M, N1 oraz N2.

Zgodnie z ustawą Prawo o ruchu drogowym, do poszczególnych kategorii przyporządkowane są następujące typy pojazdów:

• kategoria M – pojazdy samochodowe przeznaczone do przewozu osób mające co najmniej cztery koła;
• kategoria N1 – pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków i mające maksymalną masę całkowitą nieprzekraczającą 3,5 t;
• kategoria N2 – pojazdy zaprojektowane i wykonane do przewozu ładunków i mające maksymalną masę całkowitą przekraczającą 3,5 t, ale nieprzekraczającą 12 t.

Wymagania dla samochodów osobowych

Dopuszczalne wartości emisji spalin (z podziałem na różne rodzaje zanieczyszczeń) zostały ujęte w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 715/2007. Jednostką masy dla wszystkich rodzajów zanieczyszczeń jest mg/km (miligram na kilometr). Oznacza ona ilość danego zanieczyszczenia (wyrażoną w miligramach), która jest emitowana przez pojazd na każdy przejechany kilometr.

Oto wartości graniczne emisji EURO 6 dla samochodów osobowych (kat. M) z silnikiem benzynowym:

• tlenek węgla (CO) – 1000 mg/km;
• węglowodory (THC) – 100 mg/km;
• węglowodory niemetanowe (NMHC) – 68 mg/km;
• tlenki azotu (NOx) – 60 mg/km;
• węglowodory i tlenki azotu (THC + NOx) – nie dotyczy;
• cząstki stałe (PM) – 4,5 mg/km.

Wartości graniczne emisji EURO 6 dla samochodów osobowych (kat. M) z silnikiem wysokoprężnym (diesel):

• tlenek węgla (CO) – 500 mg/km;
• węglowodory (THC) – nie dotyczy;
• węglowodory niemetanowe (NMHC) – nie dotyczy;
• tlenki azotu (NOx) – 80 mg/km;
• węglowodory i tlenki azotu (THC + NOx) – 170 mg/km;
• cząstki stałe (PM) – 4,5 mg/km.

Wartości graniczne dla samochodów ciężarowych (dla kategorii N1) różnią się w zależności od masy odniesienia. Masa odniesienia (RM) to masa własna pojazdu powiększona o masę ładunku równą 25% różnicy między masą całkowitą dopuszczalną a masą własną pojazdu.

Normy EURO 6 a EURO 5 – różnice

Norma EURO 6 wprowadziła bardziej rygorystyczne limity emisji w porównaniu do normy EURO 5. Największa restrykcja dotyczyła emisji tlenków azotu w silnikach wysokoprężnych, która została zredukowana aż o 100 mg/km (z poziomu 180 mg/km do 80 mg/km).

Niewielka zmiana dotyczyła również emisji cząstek stałych, która dla obu rodzajów silników (benzynowych i diesel) uległa redukcji z 5,5 mg/km na 4,5 mg/km.

Ponadto norma EURO 6 wprowadziła testy emisji w rzeczywistych warunkach jazdy, tak by pojazdy spełniały limity emisji nie tylko w warunkach laboratoryjnych, ale także podczas normalnego użytkowania.

Wpływ na zużycie paliwa i wydajność silnika

Samochody przystosowane do normy EURO 6 mają emitować mniejszą ilość zanieczyszczeń, ale czy przez to są mniej wydajne lub zużywają więcej paliwa?

Aby spełnić wymagania normy EURO 6, producenci samochodów musieli wdrożyć specjalne systemy oczyszczania spalin. Dotyczy to głównie samochodów z silnikiem diesla, które są wyposażone w filtry DPF czy systemy SCR.

Zadaniem filtra DPF (ang. Diesel Particulate Filter) jest zatrzymywanie cząsteczek sadzy. W normalnej sytuacji obecność filtra DPF nie wpływa na zużycie paliwa. Jednak zanieczyszczony filtr może powodować zwiększone zapotrzebowanie na olej napędowy, a więc zwiększone wydatki na paliwo.

Restrykcyjne normy EURO 6 wymusiły również stosowanie systemu SDR (ang. Selective Catalytic Reduction), który wykorzystuje czynnik AdBlue do redukcji tlenków azotu (NOx) w silnikach wysokoprężnych. Tankowanie AdBlue nieuchronnie oznacza dodatkowe koszty w eksploatacji samochodu.

W silnikach benzynowych stosowane są zaawansowane katalizatory trójfunkcyjne, które tylko minimalnie mogą wpływać na zużycie paliwa.

Potencjalne koszty i korzyści dla kierowców posiadających pojazdy spełniające normę EURO 6

Posiadanie samochodu spełniającego normę EURO 6 wiąże się zarówno z korzyściami, jak i kosztami. Potencjalne koszty w większym stopniu dotykają posiadaczy aut z silnikiem diesla, co wynika z konieczności tankowania czynnika AdBlue oprócz samego paliwa.

Ponadto, zaawansowane systemy oczyszczania spalin mogą wymagać częstszej konserwacji i serwisowania. Regeneracja lub wymiana filtra DPF, uzupełnianie AdBlue, a także serwisowanie katalizatora SCR mogą wiązać się z dodatkowymi wydatkami.

Jednak posiadanie samochodu spełniającego normy EURO 6 może dostarczać pewnych korzyści:

• mniejsza emisja szkodliwych substancji do środowiska;
• lepsze osiągi pojazdu dzięki zwiększonej efektywności spalania;
• możliwość wjazdu do stref czystego transportu (SCT);
• niższe opłaty za parkowanie w wyznaczonych strefach.

Należy jednak pamiętać, że istnienie wymienionych korzyści może być dodatkowo uzależnione od szeregu innych czynników.

Obowiązek przestrzegania normy EURO 6 dotyczy wyłącznie producentów samochodów, nie kierowców. Jeśli posiadasz starsze auto (przynależne do starszych norm emisji spalin EURO), nie musisz obawiać się konsekwencji prawnych czy finansowych.

Obecnie w Polsce nie istnieją jeszcze strefy czystego transportu (SCT), które docelowo mają być przeznaczone wyłącznie dla pojazdów spełniających określone normy emisji spalin, np. EURO 6. Jeśli SCT pojawią się, to wjazd do nich autem niespełniającym normy EURO 6 będzie mógł skutkować mandatem lub innymi nieprzyjemnymi skutkami.

W samochodach spełniających normę EURO 6 stosuje się systemy i filtry, które w dużym stopniu wpływają na zmniejszenie emisji poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń. Oto najważniejsze z nich:

• SDR to technologia stosowana głównie w pojazdach z silnikami diesla. Wykorzystuje roztwór mocznika, znany jako AdBlue, który jest wtryskiwany pod wysokim ciśnieniem do spalin. Następnie AdBlue przekształca się w amoniak, który reaguje z tlenkami azotu (NOx) w katalizatorze, zamieniając je w nieszkodliwy azot i wodę.
• DPF to filtry montowane w układzie wydechowym pojazdów z silnikami diesla, które wychwytują i zatrzymują cząstki sadzy. Są to filtry samoregenerujące, które spalają zgromadzoną sadzę w wysokiej temperaturze.
• EGR to system, który ponownie wprowadza część spalin z powrotem do komory spalania. Dzięki temu zmniejsza się temperatura spalania, co redukuje emisję tlenków azotu.
• Katalizatory trójfunkcyjne – stosowane głównie w silnikach benzynowych – redukują emisję tlenku węgla (CO), węglowodorów (THC) i tlenków azotu (NOx) poprzez serię reakcji chemicznych zachodzących w wysokiej temperaturze.

Ubezpieczenie samochodu w LINK4 – poznaj ofertę

Niezależnie od klasy emisji spalin oraz posiadanego modelu auta – każdy samochód wymaga ubezpieczenia. Dlatego nie zapomnij o posiadaniu umowy ubezpieczeniowej, ponieważ bez ważnego OC nie możesz poruszać się po drogach swoim pojazdem. 

W LINK4 możesz kupić Pakiet OC z Programem Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assistance Opony. Dzięki temu możesz liczyć na m.in. samochód zastępczy do 3 dni w razie wypadku lub kradzieży, naprawę auta na miejscu wypadku, holowanie do 100 km w razie wypadku, uruchomienie silnika w przypadku rozładowania akumulatora albo wymianę koła na miejscu zdarzenia (jeśli to możliwe).

Poza wykupieniem OC warto również zadbać o dodatkowe ubezpieczenie – Autocasco. AC w LINK4 jest zawierane w formule All Risk, dzięki czemu obejmuje ochronę pojazd od wszelkich zdarzeń, poza tymi wskazanymi w OWU jako wyłączenia. Dodatkowo możesz wybrać jeden z trzech wariantów likwidacji szkody: ASO, Warsztat bądź Kosztorys.

Jeśli szukasz ubezpieczenia dopasowanego do Twoich potrzeb, sprawdź ofertę LINK4. Na naszej stronie internetowej znajdziesz kalkulator, który pomoże Ci łatwo obliczyć cenę ubezpieczenia Twojego samochodu. 

Zachęcamy również do rozmowy z naszym doradcą pod numerem telefonu (22) 444 44 23 lub osobistego spotkania się z Agentem współpracującym z LINK4, aby omówić szczegóły ubezpieczenia i uzyskać kompleksową pomoc w doborze odpowiedniej i satysfakcjonującej Cię ochrony ubezpieczeniowej.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl. 

Jakie testy emisji spalin musi przejść pojazd, aby spełnić normę EURO 6?

Zgodnie z aktami prawymi Unii Europejskiej, pojazd ubiegający się o przynależność do klasy EURO 6 musi przejść zarówno testy laboratoryjne (NEDC), jak i testy emisji na drodze (RDE).

Testy NEDC (ang. New European Driving Cycle) to procedura laboratoryjna, która symuluje warunki jazdy, a więc sprawdza emisję spalin w kontrolowanych warunkach. Podczas testów NEDC pojazd jest prowadzony według określonego cyklu jazdy, który składa się z etapów przyspieszania, hamowania i jazdy ze stałą prędkością.

Oprócz testów laboratoryjnych, norma EURO 6 wymaga przeprowadzenia testów emisji na drodze, w rzeczywistych warunkach drogowych (ang. RDE – Real Driving Emissions). Podczas testów RDE pojazd jest wyposażony w urządzenia pomiarowe, które rejestrują emisję spalin. Testy te muszą być przeprowadzane w różnych warunkach drogowych i pogodowych, aby zapewnić wiarygodne wyniki.

Jakie są różnice między normami EURO 5 i EURO 6?

Norma EURO 6 wprowadziła bardziej rygorystyczne wartości dopuszczalne względem normy EURO 5. Największa różnica dotyczy stężenia tlenków azotu (NOx) w silnikach diesla, która spadła z poziomu 180 mg/km (w normie EURO 5) do 80 mg/km w normie EURO 6. Norma EURO 6 obniżyła również dopuszczalne stężenie cząstek stałych PM – z 5,5 mg/km do 4,5 mg/km.

Czy pojazdy spełniające normę EURO 6 są droższe w utrzymaniu?

Niektóre pojazdy przynależne do normy EURO 6 mogą być droższe w utrzymaniu niż inne. Mowa o samochodach z silnikiem diesla, wyposażonych w system SDR, który wymaga tankowania czynnika AdBlue. Koszty tankowania AdBlue należy wliczyć do pozostałych kosztów utrzymania i eksploatacji samochodu.

Jak sprawdzić, czy używany samochód spełnia normę EURO 6?

Fakt spełnienia normy EURO 6 przez samochód można sprawdzić na kilka sposobów. Najszybszym oraz najbardziej pewnym sposobem jest skorzystanie z bazy danych Centralnej Ewidencji Pojazdów. W tym celu wystarczy wejść na stronę www.historiapojazdu.gov.pl i wpisać 3 rodzaje informacji na temat pojazdu: numer VIN, numer rejestracyjny oraz datę pierwszej rejestracji. Informacja na temat klasy EURO wyświetli się w zakładce Informacje.

Normę emisji spalin można również odczytać w świadectwie homologacji lub w dowodzie rejestracyjnym pojazdu (dotyczy samochodów wyprodukowanych po 2018 roku).

Co robić, gdy pojazd nie spełnia już normy EURO 6?

W praktyce nie istnieje sytuacja, w której samochód traci posiadaną od nowości normę emisji spalin EURO 6. Pojazdy homologowane do normy EURO 6 zachowują tę homologację przez cały okres użytkowania, o ile są właściwie konserwowane. Jeżeli posiadasz starszy samochód (przynależny do normy EURO 5 lub starszej), możesz teoretycznie przystosować go do normy EURO 6, ale w praktyce jest to działanie trudne i nieopłacalne.