Strefa Czystego Transportu (w skrócie SCT) to specjalnie wydzielony obszar miasta, gdzie obowiązują regulacje mające na celu zmniejszenie zanieczyszczeń wytwarzanych przez pojazdy spalinowe. 

Do Stref Czystego Transportu mają zakaz wjazdu wszystkie pojazdy niespełniające określonych norm emisji spalin. Bez problemu natomiast mogą poruszać się po nich auta z napędem elektrycznym, wodorowym czy te napędzane LPG. 

Strefa czystego powietrza ma za zadanie poprawić jakość powietrza w miastach, co przełożyć się ma w przyszłości na poprawę zdrowia mieszkańców poprzez zmniejszenie ich narażenia na szkodliwe substancje emitowane przez pojazdy spalinowe. 

Dodatkowym powodem wprowadzania takich stref w polskich miastach są zobowiązania klimatyczne Polski wprowadzone za sprawą Unijnych regulacji. 

W Polsce wprowadzenie SCT planowane jest w największych miastach m.in.: Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Katowicach i Wrocławiu. 

Strefy Czystego Transportu funkcjonują już głównie w centrach miast oraz obszarach o wysokim zagęszczeniu ruchu ulicznego i dużym zanieczyszczeniu powietrza. Przykładami takich miast na świecie są Londyn, Madryt, Amsterdam czy Nowy Jork. 

W Polsce regulacje dotyczące stref czystego transportu (SCT) wynikają głównie z Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych z 2018 roku, z późniejszymi nowelizacjami, w tym nowelizacją z 2021 roku oraz marca 2022 roku dotyczącą wzoru nalepek uprawniających do wjazdu do strefy czystego transportu. Ustawa ta określa zasady ustanawiania SCT przez gminy, wprowadzając mechanizmy mające na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń z transportu​

Strefy te z założenia mają ograniczać dostęp do centrów miast samochodem niespełniającym określonych norm emisji spalin. Dodatkowo każda gmina może ustalać swoje własne indywidualne zasady dotyczące tego, jakie normy muszą spełniać pojazdy dopuszczone do ruchu w SCT.

Niektóre pojazdy będą również zwolnione całkowicie z obowiązujących zakazów. Należą do nich pojazdy służb ratowniczych, policji, służb ochrony państwa, Sił Zbrojnych RP, oraz pojazdy zarządców dróg.

Pojazdy uprawnione do wjazdu do SCT będą musiały być oznakowane specjalnymi naklejkami, które są umieszczane w lewym dolnym rogu przedniej szyby. Naklejki te zawierają informacje takie jak rok produkcji pojazdu, rodzaj używanego paliwa oraz numer rejestracyjny pojazdu​. 

Istnieje jednak możliwość wybrania i wdrożenia przez gminy elektronicznego systemu monitoringu opartego o bazę danych CEPiK, który pozwoli na identyfikację pojazdów bez konieczności wykupywania i naklejania na szybę specjalnych naklejek. 

Zakaz wjazdu do strefy czystego transportu autem niespełniającym określonych zasad nie musi oznaczać, że będzie on niemożliwy lub wyłącznie związany z wysokimi grzywnami. Wjazd autem starszym lub niespełniającym wyznaczonych norm będzie wiązał się z dodatkowymi opłatami w formie godzinowej, lub miesięcznych abonamentów.

Wiesz już co to Strefa Czystego Transportu i znasz zasady jej funkcjonowania. Jakie więc płyną korzyści z jej wprowadzenia?

Korzyści przemawiające za wprowadzeniem SCT w życie to przede wszystkim kwestie związane z poprawą jakości życia mieszkańców miast i gmin, które zdecydują się na wprowadzenie takich stref na swoim terenie. 

Strefa Czystego Transportu gdzie ruch samochodów starszych, niespełniających norm i tym samym poważnie zatruwających powietrze będzie ograniczony, co może przełożyć się na zmniejszenie ilości szkodliwych substancji w powietrzu, a tym samym zmniejszy ryzyko chorób układu oddechowego oraz sercowo-naczyniowego wśród mieszkańców. 

Poprawa czystości powietrza oraz zmniejszenie hałasu generowanego przez dużą liczbę samochodów spalinowych może pozytywnie wpłynąć na jakość życia mieszkańców, ale również zwiększy atrakcyjność obszarów objętych SCT zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów.

Strefa Czystego Transportu, gdzie jest wprowadzana, wzbudza ogromne kontrowersje. 

Głównym wyzwaniem jest przeciwstawienie się oporowi społecznemu. Mieszkańcy, przedsiębiorcy i przede wszystkim kierowcy martwią się potencjalnie wysokimi kosztami związanymi z dostosowaniem się do nowych regulacji. 

Ograniczony dostęp do centrów miast dla posiadaczy starszych pojazdów to konieczność zmiany nawyków i codziennych przyzwyczajeń lub dostosowania się, najczęściej poprzez zakup nowszego, bardziej ekologicznego pojazdu, co wiąże się z dość sporymi kosztami. 

Dodatkowo miasta będą musiały zadbać o rozwój infrastruktury wspierającej elektromobilność – m.in. instalując ładowarki dla aut elektrycznych, czy systemów monitorujących i egzekwujących przestrzeganie regulacji związanych z SCT. 

Wymaga to niemałych nakładów finansowych oraz ogromu pracy i skoordynowanych działań wielu instytucji i organów zarządzających miastami, oraz gminami.

Dzięki nowoczesnym technologiom wprowadzanie oraz późniejsze zarządzanie Strefami Czystego Transportu staje się o wiele łatwiejsze. 

Systemy monitorowania połączone z systemami identyfikacji pojazdów wjeżdżających do stref czystego powietrza pozwalają na niemalże bezobsługowe egzekwowanie obowiązujących w SCT regulacji. Przykładem skutecznego wdrożenia tego typu rozwiązań jest londyński ULEZ – system kamer monitorujących wjazd do strefy i naliczających opłaty za pojazdy niespełniające norm emisji.

W przypadku Stref Czystego Transportu konieczne jest również wprowadzenie rozbudowanej infrastruktury ładowania dla pojazdów elektrycznych składających się z łatwo dostępnych ładowarek. 

W Strefach Czystego Transportu w różnych europejskich miastach sprawdzają się również systemy inteligentnego zarządzania ruchem. Dobrym przykładem może być amsterdamski Green Wave Technology, system inteligentnych świateł promujący rowerzystów i dostosowujący się do natężenia ruchu umożliwiając zminimalizowanie konieczności zatrzymania się podczas jazdy, poprawiając tym samym płynność przemieszczania się po Strefie Czystego Transportu.

Najbardziej rozbudowany system Stref Czystego Transportu znajdziesz w Londynie. 

System ten podzielony został w tym mieście na dwa rodzaje stref – Low Emission Zone oraz Ultra Low Emission Zone. Istnieje również dodatkowa strefa z wprowadzoną opłatą od zanieczyszczeń za korzystanie z dróg publicznych. 

To właśnie w Londynie działa nowoczesny system monitorowania stref i tego, jakie pojazdy wjeżdżają do nich, dzięki czemu wprowadzone regulacje są automatycznie i przede wszystkim skutecznie egzekwowane. 

Po wprowadzeniu SCT w Londynie stężenie tlenków azotu w tym mieście spadło o ponad 40%, a pięć lokalizacji w mieście po raz pierwszy we współczesnej historii zaczęło spełniać normy WHO PM2,5 wynoszące 10 mikrogramów na metr sześcienny.

Jak widać więc wprowadzanie SCT działa i skutecznie spełnia stawiane przed tego typu strefami założenia dotyczące zmniejszenia hałasu oraz obecności szkodliwych substancji, poprawiając tym samym komfort życia mieszkańców miast. 

Niezależnie czy jesteś zwolennikiem Strefy Czystego Transportu, czy też nie, Twoje auto poruszając się po drogach publicznych, potrzebuje obowiązkowego ubezpieczenia OC. 

Dodatkowo wjeżdżając do centrum miast, nawet jeżeli obowiązują w nich SCT, a ruch jest stosunkowo mniejszy, nietrudno jest uszkodzić swój pojazd o wystające krawężniki, słupki lub barierki. Warto więc wykupić również dla swojego pojazdu ubezpieczenie AC. 

AC w LINK4 jest zawierane w formule All Risk, czyli ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za szkodę, która powstanie na skutek wszelkich nagłych i nieprzewidzianych zdarzeń – poza tymi, które znajdują się w sekcji z wyłączeniami odpowiedzialności ubezpieczyciela w OWU. Dodatkowo możesz wybrać jeden z trzech wariantów likwidacji szkody: ASO, Warsztat bądź Kosztorys.

Sprawdź wysokość składek ubezpieczenia, korzystając z kalkulatora na stronie www.link4.pl lub skontaktuj się bezpośrednio z LINK4 pod numerem 22 444 44 23, lub umów się na rozmowę bezpośrednio z agentem ubezpieczeniowym.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl. 

Zobacz też: Ubezpieczenie OC Dzierżoniów, OC Skoda Octavia

Strefy Czystego Transportu najprawdopodobniej na stałe zagoszczą w największych polskich miastach, a kierowcy będą musieli się do nich przyzwyczaić. 

Jednak SCT nie oznacza całkowitego zakazu poruszania się w strefach samochodów spalinowych. Zakaz dotyczy bowiem jedynie aut niespełniających określonej przez dane miasto lub gminę norm emisji spalin. 

Wjazd do SCT samochodem niespełniającym określonych norm wciąż będzie możliwy – będzie wiązał się jednak z koniecznością uiszczenia dodatkowych opłat lub zapłaceniem określonej grzywny związanej ze złamaniem zakazu. 

Warto pamiętać jednak, że w miejscach, gdzie wprowadzono Strefy Czystego Transportu, odniosły one zamierzone skutki, a obecność szkodliwych substancji w powietrzu znacząco się zmniejszyła. 

Dobrym przykładem jest Londyn gdzie ilość szkodliwych tlenków azotu w powietrzu zmalała o 44%. 

Tym samym, chociaż skutki wdrażania SCT, zwłaszcza w pierwszym etapie, mogą być dotkliwie odczuwane zwłaszcza przez właścicieli starszych, niespełniających norm, aut, w dłuższym rozrachunku przyczyniają się one do poprawy jakości życia mieszkańców miast. 

Jakie pojazdy mogą wjeżdżać do strefy bez ograniczeń?

Do strefy czystego transportu mogą wjeżdżać bez ograniczeń głównie pojazdy elektryczne i hybrydowe, które emitują niewielką ilość zanieczyszczeń lub nie emitują ich wcale. Wyjątki często dotyczą również pojazdów służb ratunkowych, takich jak karetki pogotowia, straż pożarna i policja, które muszą mieć nieograniczony dostęp do wszystkich obszarów. Pojazdy komunikacji miejskiej, które są przystosowane do spełniania norm emisji, także mogą zazwyczaj wjeżdżać do strefy bez ograniczeń. Dodatkowo, mieszkańcy danej strefy posiadający odpowiednie zezwolenia mogą korzystać z tego przywileju. W niektórych przypadkach pojazdy dostawcze mające zezwolenia na wjazd w określonych godzinach są również zwolnione z ograniczeń.

Czy strefa czystego transportu wpłynie na dostępność komunikacji miejskiej?

Strefa czystego transportu może pozytywnie wpłynąć na dostępność komunikacji miejskiej poprzez modernizację i poprawę jej infrastruktury. Wprowadzenie takiej strefy często wiąże się ze zwiększeniem liczby pojazdów niskoemisyjnych lub bezemisyjnych, takich jak autobusy elektryczne, które mogą kursować w strefie czystego transportu. Może to również prowadzić do usprawnienia rozkładów jazdy, aby lepiej odpowiadały potrzebom pasażerów, oraz rozbudowy sieci połączeń, co zapewni lepszy dostęp do strefy z różnych części miasta. Dodatkowo, zwiększenie częstotliwości kursowania pojazdów komunikacji miejskiej może skrócić czas oczekiwania, co sprawi, że transport publiczny stanie się bardziej dostępny, wygodniejszy i przyjazny dla środowiska. To wszystko może zachęcić więcej osób do korzystania z komunikacji miejskiej zamiast prywatnych samochodów, co w efekcie może zmniejszyć zatłoczenie na drogach i poprawić jakość powietrza w mieście.

Jakie są konsekwencje naruszenia przepisów strefy czystego transportu?

Naruszenie przepisów strefy czystego transportu może prowadzić do różnych konsekwencji, w zależności od lokalnych przepisów i regulacji. Najczęstszą konsekwencją jest nałożenie mandatu lub grzywny. Wysokość takiej kary może się różnić w zależności od miasta i rodzaju naruszenia. W niektórych przypadkach, szczególnie przy wielokrotnych naruszeniach, możliwe jest także zwiększenie wysokości mandatów. Dodatkowo, w niektórych miejscach pojazdy nieuprawnione mogą zostać odholowane na koszt właściciela. Może również dojść do punktów karnych wpisanych do prawa jazdy kierowcy. Powtarzające się naruszenia mogą skutkować bardziej surowymi sankcjami, w tym możliwym zakazem wjazdu do określonych stref na dłuższy okres czasu. Wprowadzenie takich przepisów ma na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń i poprawę jakości powietrza, dlatego egzekwowanie ich jest często priorytetem dla władz miejskich.

Czy istnieją wyjątki od regulacji strefy czystego transportu?

Tak, istnieją wyjątki od regulacji strefy czystego transportu. Najczęściej dotyczą one pojazdów elektrycznych i hybrydowych, które emitują mało lub zero zanieczyszczeń. Wyjątki mogą obejmować również pojazdy służb ratunkowych, takich jak karetki pogotowia, straż pożarna i policja. Często pojazdy komunikacji miejskiej oraz pojazdy należące do mieszkańców danej strefy, którzy posiadają odpowiednie zezwolenia, są zwolnione z tych regulacji. Pojazdy dostawcze, które mają zezwolenia na dostarczanie towarów w określonych godzinach, również mogą być wyjątkiem. Ponadto, w wielu miejscach uwzględniane są wyjątki dla pojazdów osób niepełnosprawnych oraz dla pojazdów wykorzystywanych do pilnych prac serwisowych. Szczegółowe wyjątki mogą się różnić w zależności od konkretnej strefy i lokalnych przepisów, dlatego ważne jest zapoznanie się z lokalnymi regulacjami, aby upewnić się, jakie pojazdy są zwolnione z ograniczeń.