Do niedawna zdawanie egzaminu na prawo jazdy w samochodzie z manualną skrzynią biegów było czymś oczywistym. Powód był prozaiczny – auta z manualną skrzynią stanowiły największy odsetek pojazdów na polskich drogach.

Obecnie samochody z automatyczną skrzynią coraz bardziej zyskują na popularności. Jak wynika ze statystyk jednej z popularnych firm zajmujących się leasingiem oraz wynajmem długoterminowym samochodów, aż 70% kierowców w IV kwartale 2023 r. wybrało pojazd z automatyczną skrzynią biegów. Biorąc pod uwagę powyższe dane nie dziwi fakt, że dla wielu osób egzamin na prawo jazdy na automacie wydaje się atrakcyjnym pomysłem.

Prawo jazdy na automat – definicja

Prawo jazdy na automat to rodzaj uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych, który jest ograniczony do pojazdów wyposażonych w automatyczną skrzynię biegów. W Polsce taki rodzaj prawa jazdy oznaczony jest odpowiednią kategorią i kodem ograniczenia.

UWAGA!

Zdanie egzaminu na prawo jazdy na automacie umożliwia kierowanie pojazdami wyłącznie z automatyczną skrzynią biegów. Oznacza to, że osoba z takim prawem jazdy nie ma uprawnień do prowadzenia samochodów z manualną skrzynią biegów. Aby móc prowadzić pojazdy z manualną skrzynią biegów, należy zdać egzamin na takim pojeździe. Natomiast zdanie egzaminu w klasyczny sposób (na samochodzie z manualną skrzynią) daje prawo do prowadzenia obu typów pojazdów. 

Jak wygląda dokument prawa jazdy na automat?

Dokument prawa jazdy na automat wygląda niemal identycznie jak prawo jazdy, uprawniające do kierowania pojazdami z manualną skrzynią biegów. Jedyną różnicą jest dodatkowe oznaczenie, umieszczone na rewersie dokumentu. Jest to kod „78”, który widnieje w kolumnie „Ograniczenia” (oznaczonej numerem 12) i informuje o tym, że kierowca posiada uprawnienia do kierowania pojazdami określonej kategorii wyłącznie z automatyczną skrzynią biegów.

Zdawanie egzaminu na automacie ma swoje zalety i wady. Skupmy się najpierw na zaletach, ponieważ to one mogą być decydujące w podjęciu ostatecznej decyzji. Zalety ze zdawania prawa jazdy na automacie można umownie podzielić na dwie kategorie: zalety dotyczące samego egzaminu oraz zalety wynikające z jazdy na automacie w dłuższej perspektywie czasu.

Głównym powodem, dla którego warto rozważyć zdawanie egzaminu na automacie jest prostota obsługi automatycznej skrzyni biegów. Aby jednak dobrze zrozumieć różnicę pomiędzy jednym i drugim sposobem prowadzenia pojazdu, warto poznać specyfikę działania manualnej i automatycznej skrzyni biegów.

Jak działają różne skrzynie biegów?

Manualna skrzynia biegów wymaga od kierowcy ręcznego zmieniania przełożeń za pomocą dźwigni zmiany biegów oraz pedału sprzęgła. Kierowca musi dobierać biegi w zależności od prędkości pojazdu i warunków jazdy. Wymaga to podzielności uwagi, dobrej koordynacji ruchowej i ogólnej wprawy. Istnieje teoria, że manualna skrzynia biegów zapewnia większą kontrolę nad pojazdem, natomiast jej używanie bywa dla niektórych kierowców trudne do opanowania.

Automatyczna skrzynia biegów sama zmienia przełożenia, bez interwencji kierowcy. W aucie z automatyczną skrzynią biegów nie ma pedału sprzęgła, a dźwignia skrzyni biegów przesuwana jest przez kierowcę na określoną pozycję jedynie do przodu lub do tyłu, w zależności od rodzaju pożądanego biegu (jazda do przodu, bieg wsteczny, bieg jałowy, postój). W takim samochodzie występują tylko dwa pedały: gaz i hamulec, które kierowca obsługuje na zmianę za pomocą prawej nogi. Lewa noga kierowcy opiera się na podnóżku podczas całej podróży.

Zalety zdawania prawa jazdy na automacie

Brak pedału sprzęgła oraz brak konieczności ręcznej zmiany biegów sprawiają, że jazda samochodem ze skrzynią automatyczną jest znacznie łatwiejsza. Ma to też inne zalety, które mają znaczenie zarówno podczas zdawania egzaminu na prawo jazdy, jak i podczas prowadzenia pojazdu na co dzień.

Oto konkretne zalety, które wynikają z łatwości obsługi skrzyni automatycznej:

• Mniejsze obciążenie fizyczne i psychiczne. Kierowca nie musi jednocześnie wykonywać wielu różnych czynności, co potencjalnie pozwala mu lepiej skupić się na sytuacji drogowej zamiast na koordynacji ruchów. Odpada wówczas obsługa pedału sprzęgła i dźwigni zmiany biegów oraz pilnowania obrotomierza, co w połączeniu z obsługą innych funkcji samochodu może być dla niektórych osób problematyczne.
• Szybsza nauka jazdy i mniejszy stres. Te czynniki mogą decydować o komforcie nauki jazdy oraz zdawania egzaminu. Specyfika automatycznej skrzyni biegów eliminuje również ryzyko gaśnięcia silnika pojazdu podczas ruszania z miejsca. Co więcej, duża łatwość obsługi skrzyni automatycznej może obniżać stres u świeżo upieczonych kierowców, którzy samodzielnie wyjeżdżają w swoje pierwsze trasy, już po zdaniu egzaminu.

Wyższy komfort jazdy. Jazda samochodem z automatyczną skrzynią biegów zwykle daje poczucie większej płynności prowadzenia pojazdu, co wynika z płynności zmiany biegów. To z kolei zwiększa komfort jazdy, szczególnie podczas dalszych podróży.

Niestety, oprócz oczywistych zalet, nauka jazdy z automatyczną skrzynią biegów ma jedną poważną wadę – ograniczone uprawienia. Nawet jeśli w toku nauki jazdy posiądziesz wiedzę dotyczącą obsługi samochodu z manualną skrzynią biegów, to nie będziesz mógł jej wykorzystać w praktyce. Zdanie egzaminu praktycznego na automacie oznacza bowiem uzyskanie uprawnień wyłącznie na ten konkretny rodzaj pojazdów.

To z kolei może rodzić różnorakie problemy w życiu codziennym. Dopóki posiadasz swój własny samochód z automatyczną skrzynią biegów wszystko jest w porządku. Jako kierowca musisz się jednak liczyć z wystąpieniem sytuacji losowych. Jeśli z jakiegoś powodu Twój samochód (ze skrzynią automatyczną) nie będzie dla Ciebie dostępny, nie będziesz mógł poprowadzić innego pojazdu ze skrzynią manualną.

Przebieg szkolenia

Nauka jazdy automatem przebiega w podobny sposób jak nauka jazdy z wykorzystaniem skrzyni manualnej. Jedyną różnicą jest inny sposób obsługi skrzyni biegów. Jako że w skrzyni automatycznej proces zmiany biegów odbywa się automatycznie, płynność zmiany biegów nie podlega ocenie przez egzaminatora.

Kurs teoretyczny przebiega tak samo jak w przypadku zdawania egzaminu w samochodzie z manualną skrzynią biegów. W obu przypadkach część teoretyczna i część praktyczna kursu obejmują 30 godzin teorii oraz 30 godzin jazdy.

Wybierając szkołę nauki jazdy, kandydat na wstępie może zawnioskować o odbywanie części praktycznej szkolenia w samochodzie z automatyczną skrzynią biegów. Istnieje też druga opcja, a mianowicie kandydat może odbywać kurs w samochodzie z manualną skrzynią biegów, a dopiero na etapie egzaminu poprosić o samochód z automatem. Wybierając opcję kursu zarówno z manualną, jak i z automatyczną skrzynią biegów – przyszły kierowca zyskuje szansę poznania obu rodzajów pojazdów, a następnie wyboru takiego rozwiązania, które bardziej mu odpowiada.

Przebieg egzaminu praktycznego

Chęć zdawania egzaminu w samochodzie z automatyczną skrzynią biegów należy zgłosić w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego (WORD) w momencie zapisywania się na egzamin. Może się zdarzyć, że WORD nie będzie dysponował samochodem ze skrzynią automatyczną. W takim przypadku kandydat może zawnioskować o użyczenie takiego samochodu (na czas trwania egzaminu) do szkoły nauki jazdy.

Następnie kandydat przystępuje do testu w wybranym pojeździe, co zostaje odnotowane w dokumentacji. Po zdaniu egzaminu kierowca zdobywa uprawnienia do kierowania pojazdami z automatyczną skrzynią biegów.

Jeśli kierowca posiadający prawo jazdy na automat zechce w przyszłości poszerzyć swoje uprawnienia o skrzynię manualną, może to zrobić, przystępując do egzaminu ponownie. Jeśli czuje się na siłach, nie musi zgłaszać się do szkoły nauki jazdy w celu odbycia praktyk, lecz od razu do WORD-u na egzamin państwowy (bez egzaminu teoretycznego). Jeżeli jednak nie jest pewien swoich umiejętności, dobrym rozwiązaniem jest wykupienie jazd próbnych w szkole nauki jazdy na samochodzie z manualną skrzynią biegów.

Nie ulega wątpliwości, że jazda samochodem z automatyczną skrzynią biegów jest łatwiejsza i w wielu przypadkach bardziej komfortowa. Dla wielu osób może być również bezpieczniejsza, ponieważ automat daje przestrzeń do lepszej koncentracji za kierownicą.

Jednak decydując się na zdawanie egzaminu na samochodzie z automatyczną skrzynią biegów, musisz pamiętać o ograniczeniach. Jeżeli zaszłaby konieczność poprowadzenia samochodu z manualną skrzynią biegów, Ty jako posiadacz prawa jazdy z oznaczeniem „78” nie będziesz mógł legalnie prowadzić takiego pojazdu.

Jeżeli pogodzenie obsługi manualnej skrzyni biegów z zachowaniem czujności na drodze jest dla Ciebie problematyczne, wówczas zdawanie egzaminu na automacie może być dobrym rozwiązaniem. Jeśli jednak stwierdzisz, że z każdym kolejnym przejazdem czujesz się swobodniej za kierownicą, wybierz zdawanie egzaminu w standardowy sposób.

Niezależnie od tego, czy posiadasz samochód z manualną, czy automatyczną skrzynią biegów, nieodzownym krokiem jest zakup ubezpieczenia. Pamiętaj, że każdy pojazd poruszający się po polskich drogach musi posiadać polisę OC. 

Jeżeli szukasz towarzystwa ubezpieczeniowego, sprawdź ofertę LINK4. Na naszej stronie internetowej znajdziesz kalkulator online, który pomoże Ci łatwo obliczyć składkę obowiązkowego ubezpieczenia Twojego pojazdu. W LINK4 możesz wykupić Pakiet OC z Programem Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assitance Opony. W ramach pakietu możesz liczyć na pomoc drogową i holowanie pojazdu do 100 km od miejsca wypadku, samochód zastępczy do 3 dni w razie wypadku lub kradzieży pojazdy oraz pomoc w wymianie koła. 

Rozważ także ubezpieczenia dodatkowe, które dadzą Ci większe poczucie bezpieczeństwa na drodze. W LINK4  z OC możesz wykupić AC w zawierane w formule All Risk. Dzięki niemu możesz liczyć na odszkodowanie na naprawę samochodu w razie stłuczki lub wypadku (także z Twojej winy), działania sił natury (np. zniszczenia karoserii przez grad) czy osób trzecich (np. zarysowanie karoserii kluczykiem na parkingu). 

W LINK4 dostępne są także Assistance, które zapewnia pomoc drogową w razie awarii lub wypadku na terenie większości krajów europejskich. Możesz również wykupić ubezpieczenie NNW, Szyby24 czy Kluczyki Plus. Pełną ofertę ubezpieczeń LINK4 znajdziesz na naszej stronie www. Możesz poznać ją także, dzwoniąc na naszą infolinię pod numer 22 444 44 23 lub osobiście spotkać się z agentem współpracującym z LINK4.

Jeśli masz przed sobą egzamin na prawo jazdy, automat zapewni Ci łatwiejsze prowadzenie pojazdu i mniejszy stres podczas nauki. Pamiętaj jednak o ograniczeniach takiego rozwiązania. Po zdaniu egzaminu na automacie nie otrzymasz uprawnień do prowadzenia samochodów z manualną skrzynią biegów.

Jeśli zdecydujesz się na rozszerzenie swoich uprawnień w przyszłości, wystarczy zdać dodatkowy egzamin praktyczny. Wybór odpowiedniego kursu i przygotowanie się do egzaminu to klucz do sukcesu i pewności za kierownicą.

Nie zapomnij o ubezpieczeniu samochodu! Oblicz swoją składkę za ubezpieczenie w LINK4 za pomocą intuicyjnego kalkulatora online. Umowę ubezpieczenia możesz zawrzeć przez internet, telefonicznie lub stacjonacie, u agenta współpracującego z LINK4. 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Jakie są koszty związane z egzaminem na automat w porównaniu do standardowego egzaminu?

Opłaty za egzamin praktyczny w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego (WORD) są zazwyczaj takie same, niezależnie od rodzaju skrzyni biegów w pojeździe, na którym zdawany jest egzamin. Ewentualne koszty dodatkowe mogą być związane z wypożyczeniem pojazdu z automatyczną skrzynią biegów, jeżeli dany WORD nie będzie takiego samochodu posiadał. Samochód z automatyczną skrzynią biegów można wypożyczyć ze szkoły nauki jazdy, która dysponuje takim pojazdem.

Jednocześnie należy pamiętać, że koszty kursu odbywanego samochodem z automatyczną skrzynią biegów mogą być wyższe w porównaniu z kosztami kursu z wykorzystaniem auta ze skrzynią manualną. Dokładne informacje na temat cen kursu praktycznego otrzymasz w wybranej przez siebie szkole nauki jazdy.

Czy samochody z automatyczną skrzynią biegów są droższe w utrzymaniu?

Samochody z automatyczną skrzynią biegów mogą być droższe w utrzymaniu niż samochody ze skrzynią manualną. Głównym powodem takiego stanu rzeczy są wyższe koszty naprawy skrzyni automatycznej w razie wystąpienia awarii. Dawniej problemem było też większe zużycie paliwa przez samochody z automatyczną skrzynią biegów. Obecnie jednak jest to problem marginalny, ponieważ nowoczesne „automaty” są coraz bardziej efektywne.

Czy mogę zdawać na automat, jeśli wcześniej uczyłem się na samochodzie z manualną skrzynią?

Jeżeli w trakcie kursu w szkole nauki jazdy uczyłeś się jeździć na samochodzie z manualną skrzynią biegów, ale egzamin państwowy chcesz zdawać na automacie – masz taką możliwość. Musisz jednak pamiętać, że zdanie egzaminu na samochodzie z automatem oznacza brak uprawnień do kierowania samochodem z manualną skrzynią biegów.

Jeżeli posiadasz już prawo jazdy (zdane na samochodzie z manualną skrzynią biegów), to nie musisz przystępować do egzaminu na samochodzie ze skrzynią automatyczną – takie uprawnienie otrzymujesz odgórnie po zdaniu egzaminu państwowego na zwykłej skrzyni biegów. Jeżeli jednak chcesz się doszkolić z obsługi automatycznej skrzyni biegów, możesz wykupić lekcje na takim pojeździe w dowolnej szkole nauki jazdy dysponującej odpowiednim pojazdem.