Jazda na rowerze ma wiele zalet – to przyjemny, zdrowy, ekonomiczny i ekologiczny sposób przemieszczania się. Istotne jest jednak, aby zachować czujność. Przestrzeganie przepisów i zasad ruchu to obowiązek zarówno rowerzystów, ale też kierowców i pieszych, który zwiększa bezpieczeństwo.

Statystyki policyjne

Według policyjnych statystyk nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu jest najczęstszą przyczyną wypadków z udziałem rowerzystów. Dochodzi do nich zarówno z winy rowerzystów, jak i kierujących innymi pojazdami.

W 2023 roku miały miejsce 884 wypadki spowodowane nieustąpieniem pierwszeństwa przejazdu rowerzystom przez kierujących innymi pojazdami oraz 370 wypadków spowodowanych nieustąpieniem pierwszeństwa przejazdu z winy samych rowerzystów. Zginęło w nich łącznie 46 osób, a 1214 zostało rannych. 

W porównaniu z rokiem 2022 ogólna liczba wypadków z udziałem rowerzystów była nieco mniejsza (-2,4%), jednak nadal pozostawia wiele do życzenia. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie przepisów, zachowanie uważności na drodze i stosowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa.

Regulacje prawne

Przepisy dotyczące pierwszeństwa rowerzystów (oraz innych pojazdów przed rowerzystami) reguluje Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, nazywana potocznie kodeksem drogowym.

Kwestie dotyczące ruchu rowerów zostały zawarte w kodeksie drogowym w rozdziale 3. („Ruch pojazdów”) w oddziale 11. pt. „Przepisy dodatkowe o ruchu rowerów, hulajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobistego, motorowerów oraz pojazdów zaprzęgowych”.

Ponadto, obowiązki i przywileje innych uczestników ruchu względem rowerzystów (głównie osób kierujących pojazdami oraz pieszych) zostały określone w pozostałych fragmentach ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Rowerzysta ma pierwszeństwo przejazdu przed innymi pojazdami w dwóch konkretnych przypadkach:

• Na przejeździe dla rowerów.

 W kodeksie drogowym znajdziesz definicję takiego przejazdu, który określony jest jako: „powierzchnia jezdni lub torowiska przeznaczona do przekraczania tych części drogi przez osoby kierujące rowerami […], oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi”. Zatem pełni on podobną funkcję co przejście dla pieszych.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym – „Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem […] (znajdującemu się – przyp. red.) na przejeździe”.

Przepis ma zastosowanie tylko w przypadku, kiedy rowerzysta znajduje się już na przejeździe dla rowerów. To, czy rowerzysta ma pierwszeństwo przed samochodem, kiedy dopiero zbliża się do przejazdu może zależeć od różnych czynników, np. sygnalizacji świetlnej.

• Na ścieżce rowerowej.

W ustawie Prawo o ruchu drogowym ścieżka rowerowa nazywana jest drogą dla rowerów. Jest to „droga lub część drogi niebędąca jezdnią, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, przeznaczona do ruchu rowerów […]”.

Rowerzysta ma bezwzględne pierwszeństwo przejazdu na takiej drodze. Oznacza to, że zarówno piesi, jak i kierowcy pojazdów mechanicznych przecinający drogę dla rowerów (np. w celu dojechania na parking lub posesję) są zobowiązani ustąpić pierwszeństwa rowerzystom.

Jedynym wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, kiedy na ścieżce rowerowej znajduje się przejście dla pieszych oznaczone znakiem informacyjnym D-6 („przejście dla pieszych”). Wówczas pierwszeństwo przed rowerami mają piesi. Jeśli natomiast przejście dla pieszych na ścieżce rowerowej wyznacza wyłącznie zebra, wówczas to rower ma pierwszeństwo przed pieszym.

Istnieje wiele sytuacji, w których to rowerzysta musi ustąpić pierwszeństwa innym uczestnikom ruchu, w tym pojazdom i pieszym.

Oto przykładowe sytuacje, w których nie ma on pierwszeństwa przejazdu:

• Na chodniku.

Co do zasady, rowerzyści nie mogą poruszać się po chodniku, natomiast istnieją od tej zasady pewne wyjątki. Zgodnie z art. 33 ust. 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym – korzystanie z drogi dla pieszych przez kierującego rowerem jest dozwolone wyjątkowo, gdy:

• opiekuje się on osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem;
• szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasa ruchu dla rowerów;
• warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła).

Wówczas, zgodnie z art. 33 ust. 6 ustawy Prawo o ruchu drogowym – „kierujący rowerem, korzystając z drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachować szczególną ostrożność, ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać jego ruchu”.

• Na drodze dla pieszych i rowerów.

Zgodnie z kodeksem drogowym, trasa dla pieszych i rowerów to „droga lub część drogi, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi, przeznaczona do ruchu pieszych, osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, rowerów, hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego”. Na takiej drodze pierwszeństwo przed rowerami mają zawsze piesi.

• Na przejściu dla pieszych.

Czy rowerzysta ma pierwszeństwo na pasach? Zgodnie z prawem, rowerzysta w ogóle nie może przejeżdżać rowerem przez przejście dla pieszych. W razie potrzeby dostania się na drugą stronę jezdni rowerzysta musi zejść z roweru i przeprowadzić swój jednoślad pieszo przez przejście.

Ponadto, jeżeli na ścieżce rowerowej znajduje się przejście dla pieszych oznaczone znakiem informacyjnym D-6 („przejście dla pieszych”), wówczas rowerzysta musi ustąpić pierwszeństwa pieszemu. Jeśli natomiast przejście dla pieszych na ścieżce rowerowej wyznacza wyłącznie zebra (a nie znak D-6), wówczas rowerzysta ma pierwszeństwo.

• Na skrzyżowaniach bez przejazdu rowerowego.

Jeżeli nie wyznaczono ścieżki dla rowerów i kierujący takim pojazdem porusza się jezdnią, ma on obowiązek stosowania się do ogólnych przepisów ruchu drogowego – takich samych jak kierowcy samochodów. Z tego względu, rowerzysta na drodze podporządkowanej nie ma pierwszeństwa przed pojazdami jadącymi drogą główną.

Na tej samej zasadzie są oni zobowiązani do przestrzegania tzw. „zasady prawej ręki”. Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym – „kierujący pojazdem, zbliżając się do skrzyżowania, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z prawej strony, a jeżeli skręca w lewo – także jadącemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skręcającemu w prawo.

Jeżeli często jeździsz rowerem i chcesz zwiększyć swoje poczucie bezpieczeństwa na drodze, sprawdź ubezpieczenie OC dla Ekocyklistów, które w LINK4 jest dostępne wraz z OC komunikacyjnym.

Pokrywa ono szkody rzeczowe spowodowane przez rowerzystę (np. uszkodzenie pojazdu), a także szkody osobowe – gdy osoba trzecia dozna uszczerbku na zdrowiu z Twojej winy. Ubezpieczenie obejmuje takie szkody jak zarysowanie pojazdu, uszkodzenie obiektu małej architektury miejskiej czy potrącenie pieszego. 

Ubezpieczenie OC dla Ekocyklistów nie jest przypisane do konkretnego jednośladu, lecz do osoby. Możesz zatem przemieszczać się dowolnym rowerem czy hulajnogą elektryczną (o maksymalnej prędkości 25 km/h) na terenie całej Europy. Kupując ubezpieczenie, zwiększysz poczucie bezpieczeństwa.

W celu poznania szczegółów oferty zachęcamy do rozmowy z naszym doradcą pod numerem telefonu 22 444 44 23 lub spotkania się z agentem współpracującym z LINK4. 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach, wyłączeniach, a także OWU znajdziesz na stronie www.link4.pl.

Rowerzysta ma pierwszeństwo przejazdu w kilku konkretnych sytuacjach: w czasie jazdy po ścieżce rowerowej i w chwili przejazdu przez przejazd dla rowerów.

Jednak w miejscach, gdzie ścieżka rowerowa nie jest wyznaczona, musi on ustąpić pierwszeństwa innym uczestnikom ruchu – pieszym lub kierującym pojazdami. W wielu sytuacjach jest on zobowiązany stosować się do ogólnych zasad ruchu drogowego, takich samych, jakie obejmują kierowców.

Dla poczucia większego bezpieczeństwa warto wykupić ubezpieczenie OC dla Ekocyklistów, które znajdziesz w ofercie LINK4. Uchroni Cię ono przed kosztami szkód wyrządzonych innym osobom, czy ich mieniu.

Zobacz też: Ubezpieczenie OC Police, Ubezpieczenie OC Puck

Czy rowerzysta ma pierwszeństwo na przejeździe rowerowym?

Tak, rowerzysta ma pierwszeństwo na przejeździe rowerowym. Jednak obowiązek ustąpienia pierwszeństwa rowerzyście przez kierującego pojazdem ma zastosowanie tylko wtedy, kiedy wjechał on już na przejazd rowerowy. Przepis nie ma zastosowania, jeśli rowerzysta dopiero zbliża się do przejazdu.

Z tego wynika, że kierujący pojazdem musi zachować szczególną ostrożność, kiedy rowerzysta zbliża się do przejazdu dla rowerów. Ta sama zasada dotyczy rowerzysty, który musi się upewnić, że może bezpiecznie wjechać na przejazd. Możliwość wjazdu na przejazd rowerowy może zależeć od sygnalizacji świetlnej lub znaków.

Pod pojęciem przejazdu dla rowerów należy rozumieć powierzchnię jezdni lub torowiska przeznaczoną do przekraczania tych części drogi przez osoby kierujące rowerami […], oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi”. Potocznie więc można powiedzieć, że przejazd dla rowerów jest „rowerowym” odpowiednikiem przejścia dla pieszych.

Warto wiedzieć, że przejazd rowerowy uprawnia rowerzystę do przejazdu przez drogę, bez konieczności schodzenia z roweru. Na przejściu dla pieszych pojazd należy przeprowadzić.

Czy rowerzysta ma pierwszeństwo na przejściu dla pieszych?

Nie, rowerzysta nie ma pierwszeństwa na przejściu dla pieszych. Zgodnie z polskimi przepisami, nie powinien on przejeżdżać przez przejście dla pieszych. Jeśli chce z niego skorzystać, musi zejść z pojazdu i przeprowadzić go pieszo.

Wyjątkiem są przejazdy dla rowerów, które są wyraźnie oznaczone i zazwyczaj znajdują się obok przejścia dla pieszych. Rowerzysta znajdujący się na przejeździe dla rowerów ma bezwzględne pierwszeństwo przejazdu przed innymi pojazdami. 

Warto pamiętać, że przejeżdżanie przez przejście dla pieszych jest nie tylko niezgodne z przepisami, ale także niebezpieczne zarówno dla rowerzysty, jak i dla pieszych.

Czy rowerzysta ma pierwszeństwo na ścieżce rowerowej?

Rowerzysta poruszający się ścieżką rowerową niemal zawsze ma pierwszeństwo przejazdu. Oznacza to konieczność ustąpienia pierwszeństwa rowerzystom zarówno przez pieszych, jak i kierowców, którzy przecinając drogę dla rowerów, chcą skręcić na parking lub na posesję.

Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy na takiej drodze znajduje się przejście dla pieszych oznaczone znakiem D-6 („przejście dla pieszych”). W takim przypadku piesi mają pierwszeństwo. Jeśli jednak przejście jest oznaczone jedynie pasami (zebrą), to rowerzyści zachowują pierwszeństwo.

Jakie przepisy regulują pierwszeństwo rowerzystów?

Pierwszeństwo rowerzystów w Polsce regulują przepisy zawarte w kodeksie drogowym, czyli Ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Najważniejsze kwestie opisujące obowiązki i przywileje rowerzystów, a relacje rowerzystów między kierowcami oraz pieszymi reguluje art. 27 oraz art. 33 ww. ustawy.

Czy warto wykupić ubezpieczenie OC dla rowerzysty?

Jeśli często korzystasz z roweru, hulajnogi elektrycznej lub innego pojazdu napędzanego siłą mięśni bądź silnikiem elektrycznym, który nie przekracza prędkości 25 km/h, wykupienie ubezpieczenia OC dla rowerzysty jest bardzo dobrym pomysłem.

Ubezpieczenie OC pokrywa szkody, które możesz nieumyślnie wyrządzić innym osobom. Może to być zarysowanie samochodu, uszkodzenie mienia miejskiego czy potrącenie pieszego. W takich sytuacjach koszty napraw lub odszkodowań mogą być wysokie, a dzięki OC nie będziesz musiał pokrywać ich z własnej kieszeni.

Oprócz ochrony finansowej takie ubezpieczenie zapewnia także większe poczucie bezpieczeństwa – wiesz, że w razie wypadku lub nieszczęśliwego zdarzenia masz wsparcie. Ubezpieczenie OC dla Ekocyklistów znajdziesz w ofercie LINK4.

Źródła:

1. https://statystyka.policja.pl/st/ruch-drogowy/76562,wypadki-drogowe-raporty-roczne.html
2. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf