Hamulce tarczowe już wiele lat temu wyparły układy bębnowe. W dalszym ciągu można jednak spotkać pojazdy, zazwyczaj miejskie, w których stosuje się hamulce bębnowe na tylnej osi. Skuteczność hamowania takich aut jest jednak niższa. 

Różnica w efektywności zatrzymywania się jest na tyle duża, że 40-50 lat temu stosowano naklejki na tyłach samochodów, które informowały, że dany pojazd posiada hamulce tarczowe. W porównaniu do tych ze starszą technologią – zatrzymywały się dużo szybciej i na krótszym odcinku. Należało zachować od nich większy dystans na drodze.

Tarcze służą do wytracenia energii w procesie hamowania. Obracają się wraz z kołami, a dociskające je klocki hamulcowe mają za zadanie wytworzyć siłę tarcia, która w ostateczności doprowadzi do zatrzymania pojazdu. Jest wiele czynników, które mają wpływ na skuteczność pracy tarcz hamulcowych, jak na przykład ich budowa i stopień zużycia.

Aby samochód sprawnie wytracił prędkość, tarcze muszą być przede wszystkim proste. Przyczyną wykrzywienia tarcz może być ich regularne przegrzewanie lub bardzo szybkie schłodzenie – chociażby poprzez wjazd w wodę tuż po intensywnym hamowaniu. Krzywizna jest bardzo wyraźnie wyczuwalna pod pedałem hamulca. Zaczyna on po prostu drgać. Jest to uczucie podobne do tego, które wywołuje włączający się układ ABS.

Kolejnym istotnym elementem jest grubość tarczy hamulcowej. Zazwyczaj ten aspekt idzie w parze z wiekiem i przebiegiem tarcz hamulcowych. Stare i zużyte tarcze są podatne na pęknięcia oraz deformacje. Gdy tylko zaobserwujesz zmiany w ich wyglądzie, od razu zaplanuj wymianę. Deformacje powodują nieregularne przyleganie klocka hamulcowego do tarczy, czego efektem jest wydłużenie drogi hamowania. 

Warto też zaznajomić się z rodzajami tarcz hamulcowych. Na rynku najczęściej można spotkać następujące:

standardowe tarcze hamulcowe,

tarcze wentylowane,

tarcze nawiercane,

tarcze nacinane,

tarcze ceramiczne.

Tarcze wentylowane, nawiercane i nacinane lepiej odprowadzają ciepło w porównaniu do standardowych. Te pierwsze stosowane są w pojazdach o średniej mocy i gabarytach. Pozostałe dwa rodzaje spotyka się rzadziej, głównie w pojazdach o dużej mocy. Często kierowcy podczas wymiany decydują się na założenie tarcz nawiercanych, czy nacinanych, jednak w codziennej, standardowej eksploatacji – ich rodzaj nie ma to aż takiego znaczenia. 

Wymiana tarcz hamulcowych odbywa się zazwyczaj po przejechaniu od 50 tys. do 100 tys. kilometrów. Nie jest to jednak takie oczywiste, wszystko zależy od stylu jazdy kierowcy, środowiska, w jakim pojazd się porusza, a także od jakości samych materiałów, z których tarcze zostały wyprodukowane. Najdłuższe dystanse osiągną kierowcy spokojni, stateczni, jeżdżący z wyczuciem i przewidujący sytuacje na drodze. Sam koszt wymiany tarcz hamulcowych jest dość niski, więc nie warto odwlekać jej w czasie.

Wśród sporej części mechaników panuje przekonanie, że wymiana tarczy hamulcowej powinna mieć miejsce co drugą wymianę klocka. Wszystko zależy także od twardości samych klocków: im miększe, tym szybciej będą się zużywać. Jest to więc w dalszym ciągu bardzo indywidualna kwestia. 

Zatem, jak sprawdzić, czy tarcze hamulcowe są do wymiany? Przeglądu powinno dokonywać się przed lub w trakcie zmiany klocków hamulcowych, gdyż te zużywają się szybciej. Warto na tarcze zerknąć także podczas sezonowej wymiany opon. Minimalna grubość tarczy hamulcowej powinna wynosić 2 mm. Producenci stosują także specjalne znaczniki. Ich starcie do poziomu, w którym przestają być widoczne, to jasny sygnał do wymiany. Jeśli jesteś w warsztacie wulkanizacyjnym, bez obaw poproś pracownika o sprawdzenie kondycji tarcz. To prosta czynność, która rzadko jest dodatkowo płatna.

Wiesz już, kiedy wymieniać tarcze hamulcowe. Jakie są konsekwencje zaniedbań? Przede wszystkim znacząco wydłuży się droga hamowania. Gdy grubość tarczy hamulcowej spada poniżej minimum, klocek nie przylega w pełni do tarczy. Co za tym idzie – wytworzona siła tarcia jest znacznie mniejsza, niż powinna być. 

Kolejnym elementem są wspomniane już drgania lub uderzenia, wyczuwalne na pedale hamulca. Jest to wynik deformacji tarczy. Trudno je pomylić z działaniem systemu ABS, ale odczucia są nieco zbliżone. To zjawisko również wydłuża drogę hamowania – siła, z jaką klocki ściskają tarcze, jest nieregularna. Gdyby przedstawić je na wykresie, to miałyby kształt sinusoidy. 

Każdy czynnik, który wydłuża drogę hamowania, jest potencjalnie niebezpieczny, ponieważ jego wystąpienie może skutkować niezatrzymaniem się pojazdu przed przeszkodą na czas. Możesz nie wyhamować i spowodować stłuczkę lub, co gorsza, potrącić pieszego na pasach.
Wynikiem skrajnych zaniedbań będzie pęknięcie tarczy. W tym przypadku hamulce zupełnie przestają działać, a tarcza się rozpada. W najgorszym przypadku ostre odłamki mogą uszkodzić pozostałe elementy, w tym przewody hamulcowe. Skutki mogą być naprawdę tragiczne, nie tylko dla Ciebie i Twojego pojazdu. 

Wymiana tarczy hamulcowej to czynność stosunkowo łatwa. Jeśli znasz się nieco na mechanice, posiadasz samochód o prostym układzie hamulcowym, pozbawionym elektroniki, możesz spróbować wymienić tarcze hamulcowe we własnym zakresie. Zaoszczędzisz trochę pieniędzy, a jeśli jesteś złotą rączką – czynność ta sama w sobie będzie mieć dla Ciebie wymiar relaksacyjny. Należy najpierw zdemontować koła i klocki. Podstawowe narzędzia oraz podnośnik powinny wystarczyć, aby operacja ta została przeprowadzona prawidłowo.

Jeżeli jednak masz nowszy model auta, z rozwiniętym oprogramowaniem, to zdecyduj się na usługę serwisu. Dlaczego? W nowych pojazdach podłączenie komputera może niestety okazać się koniecznością. Bez tego możesz nie być w stanie odsunąć klocków od tarcz, a także skasować powiadomienia o konieczności wymiany. Plusem tego systemu jest jednak automatyczne monitorowanie stanu układu i informowanie kierowcy, że minimalna grubość tarczy hamulcowej została osiągnięta. 

Koszt wymiany tarcz hamulcowych w warsztacie waha się w przedziale od 100 do 250 złotych, w zależności od pojazdu. Ceny w autoryzowanych serwisach będą wyższe. Kwota należna za same tarcze jest różna. Jej dolny próg cenowy rozpoczyna się od około 120 złotych (za komplet na jedną oś) dla samochodów miejskich. Górna granica tego przedziału może sięgnąć nawet 4000 złotych – choć w przypadku pojazdów klasy premium. Za to koszt kompletu czterech tarcz ceramicznych do pojazdów sportowych może wynieść nawet 60 tysięcy złotych!

Układ hamulcowy to najważniejszy element bezpieczeństwa w samochodzie. Wiesz już, kiedy wymieniać tarcze hamulcowe, jakie są ich rodzaje i jak sprawdzić, czy tarcze hamulcowe nadają się do wymiany.

Zadbaj o bezpieczeństwo podróży nie tylko dzięki regularnemu serwisowi. Zapoznaj się z ofertą ubezpieczeń od LINK4. Ubezpieczenie Auto Assistance zapewnia próbę naprawy na miejscu, holowanie, a w razie potrzeby – także samochód zastępczy. Możesz kupić go w jednym z trzech wariantów, w zależności od Twoich potrzeb i możliwości finansowych.

Wybierz dostosowaną do swoich potrzeb polisę w LINK4 już dziś i ciesz się bezpieczną jazdą. Szerokiej drogi!

Wybrany wariant ubezpieczenia Auto Assistance dostępny w LINK4 tylko w pakiecie z OC lub OC/AC. Szczegółowe informacje sprawdź w OWU dostępnym na www.link4.pl.