Prawo jazdy kat. A to główny dokument uprawniający do prowadzenia motocykla. Jednak polskie przepisy wyszczególniają więcej kategorii uprawniających do kierowania motocyklami. Dodatkowo, w skład kategorii oraz podkategorii A wchodzą cztero- i trójkołowce. Podkategorie łatwo rozpoznać, ponieważ wszystkie są oznaczone literą „A” z dodatkową cyfrą lub literą (A1, A2, AM).

Posiadanie prawa jazdy konkretnego rodzaju uprawnia do kierowania pojazdem spełniającym określone kryteria. Do jednej kategorii może być przyporządkowanych kilka motocykli. Mogą się one różnić pojemnością, mocą i masą silnika, a czasem też innymi parametrami.

Oto krótki opis poszczególnych kategorii prawa jazdy:

• kat. A – uprawnia do prowadzenia wszystkich motocykli;
• kat. A1 – uprawnia do prowadzenia motocykli o pojemności do 125 cm3;
• kat. A2 – uprawnia do prowadzenia motocykli o ograniczonej mocy;
• kat. AM – uprawnia do prowadzenia motorowerów i skuterów.

Wszystkie obowiązujące kategorie prawa jazdy precyzuje Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.

Sprawdź też: Ubezpieczenie motocykla 125 – o czym należy wiedzieć?

Kryterium wieku jest głównym i podstawowym warunkiem, jaki należy spełnić, aby móc się ubiegać o konkretne prawo jazdy. Dla poszczególnych kategorii (A, A1, A2, AM), wiek uprawniający do poruszania się danym motocyklem jest różny.

Oto minimalny wiek do posiadania prawa jazdy konkretnej kategorii:

• kategoria A – 24 lata (lub 20 lat – pod warunkiem że masz prawo jazdy kat. AM od co najmniej dwóch lat);
• kategoria A1 – 16 lat;
• kategoria A2 – 18 lat;
• kategoria AM – 14 lat.

Jeżeli jesteś w odpowiednim wieku i mieszkasz w Polsce co najmniej 185 dni, możesz przystąpić do kursu na prawo jazdy. Dokładny proces opisujemy w dalszej części artykułu.

Wnioskowanie o wydanie prawa jazdy kat. A jest stosunkowo proste i nie różni się od procedury uzyskania prawa jazdy na inne kategorie.

Od 2014 r. ubieganie się o dokument prawa jazdy wymaga posiadania numeru PKK (Profilu Kandydata na Kierowcę), który zostanie Ci nadany w wydziale komunikacji w Twoim urzędzie.

Prawo jazdy kat. A – wymagania

1. W pierwszej kolejności udaj się do szkoły nauki jazdy, w której chcesz odbyć kurs na prawo jazdy kat. A. Szkoła skieruje Cię na badania, podczas których lekarz zdecyduje, czy możesz prowadzić pojazdy.
2. Następnie udaj się do urzędu odpowiedniego ze względu na Twoje miejsce zamieszkania. Może to być starostwo powiatowe lub urząd miasta. Jeśli mieszkasz w Warszawie, będzie to urząd dzielnicy.
3. Złóż wymagane dokumenty. Po złożeniu dokumentów otrzymasz indywidualny numer PKK. Jeśli Twój wniosek będzie kompletny, numer PKK dostaniesz od razu podczas wizyty w urzędzie. Pamiętaj, by mieć go przy sobie, zapisując się na kurs oraz egzamin teoretyczny i praktyczny w WORD-zie.
4. Zgodnie z przepisami, aby otrzymać odpowiedni dokument musisz odbyć w szkole nauki jazdy praktyczny kurs prawa jazdy kat. A oraz zdać dwa egzaminy państwowe: teoretyczny i praktyczny. Na egzamin teoretyczny państwowy możesz przygotować się samodzielnie lub wziąć w udział w kursie organizowanym przez szkołę nauki jazdy. Jeśli zdecydujesz się na samodzielne przygotowanie teoretyczne, to Twoim kolejnym krokiem będzie egzamin państwowy teoretyczny. Odbędziesz go w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego (WORD). Następnie musisz zaliczyć kurs praktyczny w szkole nauki jazdy oraz egzamin państwowy praktyczny (ponownie w WORD-zie).
5. Jeśli zdasz egzamin państwowy, udaj się powtórnie do urzędu i wnieś opłatę za wydanie prawa jazdy. Możesz to zrobić w kasie urzędu lub przelewem na konto.
6. W ciągu 9 dni roboczych od momentu przedłożenia potwierdzenia zapłaty, Twoje prawo jazdy będzie gotowe do odbioru.

Znasz już najważniejsze różnice między różnymi kategoriami prawa jazdy i wiesz, ile kosztuje prawo jazdy kat. A.

Procedura ubiegania się o prawo jazdy na motocykl ogranicza się do zaliczenia kursu w szkole nauki jazdy, zdania egzaminów państwowych oraz złożenia odpowiednich dokumentów w urzędzie.

Polskie przepisy dają możliwość wyrobienia tego dokumentu nawet przez osoby niepełnoletnie (prawo jazdy kategorii AM oraz A1), które mogą być pełnoprawnymi uczestnikami ruchu drogowego. Osoba zdająca standardowy egzamin na prawo jazdy kat. A musi mieć ukończone 24 lata.

Wniosek o dokument możesz wydrukować samodzielnie lub pobrać gotowy druk w urzędzie.

Oto pełna lista załączników, które należy złożyć w celu wydania dokumentu prawa jazdy:

• wypełniony wniosek o wydanie prawa jazdy;
• orzeczenie lekarskie;
• Twoje aktualne zdjęcie – zgodne z wytycznymi: kolorowe, wykonane na jednolitym jasnym tle, o wymiarach 35 x 45 mm;
• dokument tożsamości do wglądu – dowód osobisty lub paszport;
• kserokopia dotychczasowego prawa jazdy – jeśli masz już prawo jazdy i chcesz uzyskać uprawnienie na nową kategorię;
• pisemna zgoda rodziców albo opiekuna prawnego – dotyczy osób przed ukończeniem 18 roku życia (wówczas do urzędu należy się zgłosić z rodzicem lub opiekunem prawnym).

Opłatę za wydanie prawa jazdy należy uiścić dopiero po zdaniu egzaminu państwowego. Następnie dowód wpłaty wystarczy przedłożyć w urzędzie.

Przeczytaj także: Kara za brak OC motocykla – ile wynosi?

Cena za wyrobienie dokumentu

Wyrobienie dokumentu prawa jazdy jest płatne, dlatego po zdaniu egzaminu państwowego należy uiścić odpowiednią opłatę. Jej wysokość jest uregulowana prawnie.

Zgodnie z Ustawą o kierujących pojazdami, kwota za wydanie prawa jazdy nie może przekroczyć wartości 200 zł, przy czym dokładną opłatę określa (w drodze rozporządzenia) minister właściwy ds. transportu w porozumieniu z ministrem właściwym ds. informatyzacji.

Obecnie wysokość opłaty za wydanie prawa jazdy określa Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa I Gospodarki Morskiej z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości opłat za wydanie dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami.

Zgodnie z nim, opłata za wydanie dokumentu prawa jazdy (bez względu na kategorię) wynosi 100 złotych.

Całkowity koszt uzyskania prawa jazdy

Na ostateczny koszt uzyskania prawa jazdy mają wpływ różne składowe:

• cena kursu i egzaminów w szkole nauki jazdy – w zależności od regionu, koszt kursu może się wahać od 1000 zł (w przypadku kategorii AM) do nawet 3500 zł (kategoria A);
• koszt badań lekarskich – ok. 200 zł;
• opłata za wyrobienia zdjęć u fotografa – ok. 50 zł;
• egzamin teoretyczny w WORD-zie – 50 zł;
• egzamin praktyczny w WORD-zie – 200 zł;
• koszt wydania dokumentu – 100 zł.

Zgodnie z powyższym, minimalna cena za uzyskanie prawa jazdy wynosi ok. 1600 zł (dotyczy prawa jazdy kategorii AM). Jednak ostateczny koszt może być dużo wyższy. Całkowita kwota zależy bowiem od wielu czynników, przede wszystkim tego, ile wyniesie kurs w szkole nauki jazdy oraz należności za daną kategorię. Na przykład cena kursu na prawo jazdy kat. A w mieście wojewódzkim może być znacznie wyższa niż w mieście powiatowym.

Spośród wymienionych kategorii, najwięcej kosztuje prawo jazdy kat. A. Cena uzyskania prawa jazdy kat. A może wynosić ponad 4000 złotych.

Zobacz też: Assistance motocyklowe. Czy warto je kupić?

Kategorie prawa jazdy A, A1, A2 oraz AM dają uprawnienia na konkretne typy pojazdów, spełniające konkretne kryteria. Poniżej wymienimy je w kolejności od najbardziej szerokiej (dającej najszersze uprawnienia) do najbardziej podstawowej:

Prawo jazdy kat. A – do jakiej pojemności?

Kategoria A uprawnia do prowadzenia motocykli, bez względu na pojemność czy moc silnika. Uprawnienia dotyczą również pojazdów przypisanych do pozostałych kategorii: A1, A2, AM.

Oto dokładne rodzaje pojazdów wymienione w ustawie, do których prowadzenia uprawnia kategoria A:

• każdy motocykl;
• pojazd z kategorii AM (np. skuter);
• zespół pojazdów (powyższe pojazdy połączone z przyczepą) – tylko w Polsce.

Warto pamiętać, że teoretyczny kurs na kategorie A (w szkole nauki jazdy) nie jest obowiązkowy. Mając odpowiednią wiedzę, wystarczy przystąpić do egzaminu teoretycznego państwowego w ośrodku WORD. Jeśli chodzi o sam kurs prawa jazdy kat. A, cena może sięgać nawet 3500 złotych. Do tej kwoty należy doliczyć jeszcze opłaty dodatkowe, takie jak koszt wyrobienia dokumentu czy koszt badań lekarskich.

Prawo jazdy kat. A2 – wymagania

Kategoria A2 uprawnia do kierowania tylko niektórymi rodzajami motocykli – o mniejszej mocy silnika niż pojazdy z głównej kategorii A.

Kat. A2 – do czego uprawnia? Oto dokładne rodzaje pojazdów, które przysługują na prawo jazdy A2 (do jakiej pojemności):

• motocykl, który spełnia wszystkie poniższe warunki:
  • posiada moc nie większą niż 35 kW;
  • stosunek mocy do masy własnej wynosi maks. 0,2 kW/kg;
  • nie może on powstać w wyniku wprowadzenia zmian w pojeździe, którego moc przekracza dwukrotność mocy tego motocykla;
• motocykl trójkołowy o mocy do 15 kW;
• pojazdy z kategorii AM;
• zespół pojazdów (powyższe pojazdy połączone z przyczepą) – tylko w Polsce.

Ile kosztuje prawo jazdy kat. A2? Cena zależy od różnych czynników (m.in. miejsca zdawania egzaminu), natomiast ogólnie musisz się liczyć z wydatkiem od 1500 zł do nawet 3000 zł.

Kat. A1 – do czego uprawnia?

Prawo jazdy kat. A1 daje nieco mniejsze uprawnienia niż prawo jazdy kat. A2. Umożliwia kierowanie motocyklem o jeszcze niższej mocy. Ponadto obejmuje uprawnienia przypisane do kategorii AM. O wydanie prawa jazdy kat. A1 można się ubiegać od ukończenia 16 roku życia.

Oto dokładne rodzaje pojazdów, które przysługują na prawo jazdy A1 (do jakiej pojemności, z jakim stosunkiem mocy do masy):

• motocykl o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg;
• motocykl trójkołowy o mocy do 15 kW;
• pojazdy z kategorii AM;
• zespół pojazdów (powyższe pojazdy połączone z przyczepą) - tylko w Polsce.

Za prawo jazdy A1, cena uzyskania uprawnień może wynosić od 2000 zł do nawet 3000 zł.

Prawo jazdy kat. AM

Prawo jazdy AM to kategoria z najniższą granicą wieku, ponieważ mogą się o nią starać osoby, które ukończyły 14 rok życia. W uproszczeniu można powiedzieć, że kategoria AM uprawnia do kierowania dwoma typowymi rodzajami pojazdów: motorowerem (np. skuterem) i małym quadem.

Oto dokładne rodzaje pojazdów wymienione w ustawie, do których prowadzenia uprawnia kategoria AM:

• motorower (np. skuter);
• czterokołowiec lekki (np. mały quad);
• zespół pojazdów (powyższe pojazdy połączone z przyczepą) – tylko w Polsce.

Być może zastanawiasz się, ile kosztuje prawo jazdy AM. Uzyskanie prawa jazdy tej kategorii jest najtańsze i w zależności od miasta może oscylować w granicach 1500 złotych.

To również może Cię zainteresować: Rejestracja motocykla – dokumenty, formalności i koszty

Pamiętaj, że każdy pojazd samochodowy (również motocykl czy motorower) poruszający się po polskich drogach wymaga posiadania ważnego ubezpieczenia OC, które chroni osoby trzecie przed skutkami np. wypadku, czy stłuczki, których jesteś sprawcą.

Jeśli szukasz ubezpieczenia, sprawdź ofertę LINK4. Na naszej stronie internetowej znajdziesz kalkulator, który pomoże Ci łatwo obliczyć cenę ubezpieczenia Twojego pojazdu.

Zachęcamy również do rozmowy z naszym doradcą pod numerem telefonu 22 444 44 23 lub osobistego spotkania się z agentem współpracującym z LINK4. 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Zobacz też: Ubezpieczenie OC Legnica, Ubezpieczenie OC Gliwice

Czym się różni kategoria A od A1 i A2?

Prawo jazdy kategorii A uprawnia do kierowania każdym motocyklem, bez względu na moc silnika oraz inne parametry techniczne pojazdu. Jednocześnie głównym warunkiem ubiegania się o taki dokument jest skończenie 24 roku życia (lub 20 r.ż. w przypadku posiadania prawa jazdy kat. AM od co najmniej dwóch lat). Natomiast kategorie A1 oraz A2 mają pewne ograniczenia dotyczące mocy lub masy jednośladu.

Prawo jazdy kat. A1 uprawnia do prowadzenia motocykla o pojemności silnika nieprzekraczającej 125 cm³, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg. O prawo jazdy kategorii A1 mogą się ubiegać osoby, które ukończyły 16 lat.

Z kolei kategoria A2 uprawnia do kierowania motocyklem o większej mocy niż kategoria A1, jednak spełniającym łącznie następujące warunki: ma moc nie większą niż 35 kW, stosunek mocy do masy własnej wynosi 0,2 kW/kg, a sam motocykl nie może on powstać w wyniku wprowadzenia zmian w pojeździe, którego moc przekracza dwukrotność mocy tego motocykla. Prawo jazdy kat. A2 mogą posiadać osoby, które ukończyły 18 lat.

Co to jest prawo jazdy AM?

Prawo jazdy kategorii AM można określić jako najbardziej podstawowe, które uprawnia do kierowania motorowerem lub lekkim czterokołowcem. W praktyce prawo jazdy kategoria AM jest wystarczające, aby legalnie kierować skuterem (do 45 km/h) lub małym quadem. Osoba zdająca egzamin na prawo jazdy kat. AM powinna mieć ukończone co najmniej 14 lat.

Do czego uprawnia kategoria A1?

Kategoria A1 uprawnia do kierowania motocyklem spełniającym konkretne kryteria techniczne. Pojemność silnika takiego motocykla nie może przekraczać 125 cm³, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej 0,1 kW/kg. Ponadto prawo jazdy kat. A1 uprawnia do kierowania motocyklem trójkołowym (o mocy do 15 kW) oraz pojazdami z kategorii AM, czyli motorowerami (w tym skuterami) oraz małymi quadami. Egzamin na prawo jazdy kat. A1 można zdawać po ukończeniu 16 roku życia.

Jaki jest najmocniejszy motocykl na A2?

Na kategorię A2 możesz prowadzić motocykle o maksymalnej mocy 35 kW i stosunku mocy do masy nieprzekraczającym 0,2 kW/kg. Wybór takich motocykli jest spory. Jednoślady spełniające ww. kryteria znajdziesz w katalogu różnych, nawet topowych producentów motocykli, w tym BMW, Honda, Kawasaki, Suzuki czy Yamaha.

Ile kosztuje uzyskanie prawa jazdy na motorower (kat. AM)?

W skład ceny uzyskania prawa jazdy kat. AM wchodzi kilka elementów, m.in. kwota za kurs w szkole nauki jazdy i egzaminów w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego, opłata za wydania dokumentu prawa jazdy, koszt badań lekarskich. Dokładna cena uzyskania prawa jazdy kat. AM będzie uzależniona od miejsca zdawania egzaminu, natomiast średnio musisz liczyć z wydatkiem na poziomie 1500 złotych.

Czy mając prawo jazdy kat. A2, mogę prowadzić każdy motocykl?

Nie, prawo jazdy kat. A2 uprawnia do prowadzenia wyłącznie motocykla, który spełnia określone wymagania techniczne, czyli ma moc do 35 kW, a stosunek mocy do masy własnej nie przekracza wartości 0,2 kW/kg.

Do prowadzenia każdego motocykla, bez względu na parametry, uprawnia prawo jazdy kat. A.

Źródła:

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110300151/U/D20110151Lj.pdf
2. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20130000083/O/D20130083.pdf
3. https://www.gov.pl/web/gov/kategorie-prawa-jazdy
4. https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-prawo-jazdy
5. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/jak-uzyskac-prawo-jazdy