Rodzaje podatków

Zakup samochodu nieuchronnie wiąże się z koniecznością zapłaty podatku. Zanim jednak omówimy podatek od pojazdów spalinowych, skupmy się na innych opłatach, które musi ponieść nabywca samochodu.

W Polsce i za granicą obowiązują różne rodzaje podatków – zarówno od zakupu, jak i eksploatacji samochodu. Ich wysokość (oraz sam obowiązek zapłaty) mogą zależeć od różnych czynników, takich jak typ pojazdu (spalinowy/elektryczny), historia pojazdu (nowy/używany), pojemność silnika, klasa emisji spalin czy wiek pojazdu.

Kupując w Polsce jakikolwiek nowy samochód, jesteś zobowiązany zapłacić podatek VAT, czyli podatek od towarów i usług. Standardowa stawka VAT wynosi w Polsce 23% i dotyczy również samochodów. Cena podawana przez dealerów samochodowych lub w ogłoszeniach sprzedaży jest najczęściej ceną brutto, czyli zawierającą VAT. W związku z tym nie musisz uiszczać podatku osobno.

W Polsce obowiązują jeszcze inne podatki za zakup samochodu, w tym podatek akcyzowy (od zakupu auta sprowadzonego z zagranicy) lub podatek PCC (od czynności cywilnoprawnych), kiedy kupujesz samochód używany od prywatnej osoby.

Podatek od pojazdów spalinowych to rodzaj opłaty nakładanej na posiadaczy samochodów spalinowych. Idea, która przyświeca państwom wdrażającym podatek spalinowy to ochrona środowiska. Konieczność opłacania podatku spalinowego ma zniechęcać do korzystania z pojazdów spalinowych, co z kolei spowoduje obniżenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Tym samym podatek ma zachęcać do zakupu pojazdów zeroemisyjnych, np. elektrycznych.

Podatek od pojazdu spalinowego – jakie ma znaczenie dla kierowców?

Zgodnie ze strategią działań Unii Europejskiej, podatek od pojazdów spalinowych ma charakter opłaty ekologicznej, której celem jest zmniejszenie negatywnego wpływu tych pojazdów na środowisko. Wprowadzenie takiego podatku odbywa się w myśl zasady „zanieczyszczający płaci”. Oznacza to, że zanieczyszczający musi samodzielnie pokryć koszty spowodowanego przez siebie zanieczyszczenia.

W praktyce podatek od pojazdów spalinowych ma na celu zachęcenie kierowców do powzięcia bardziej ekologicznych zachowań:

• wymiany samochodu na model o wyższej klasie emisji spalin (np. EURO 6),
• wymiany samochodu spalinowego na samochód zeroemisyjny,
• korzystania ze środków transportu zbiorowego.

Obecnie nie istnieje odgórny przepis Unii Europejskiej, który bezpośrednio nakazywałby państwom członkowskim nakładanie na kierowców podatku od pojazdów spalinowych. Decyzja o wprowadzeniu takiego podatku pozostaje w gestii każdego państwa członkowskiego.

Należy jednak zauważyć, że Unia Europejska może wpływać na kształtowanie polityki podatkowej państw członkowskich poprzez dyrektywy lub zalecenia dotyczące środowiska. Mogą one zachęcać lub regulować stosowanie podatków ekologicznych, w tym podatku od pojazdów spalinowych. Obecnie większość krajów europejskich nakłada podatek spalinowy. Polska jest jednym z nielicznych wyjątków.

Wysokość podatku od pojazdu spalinowego może zależeć od wielu czynników, przy czym są one ustalane bezpośrednio przez władzę ustawodawczą w danym państwie.

Oto przykładowe elementy, które mogą decydować o wysokości podatku od pojazdów spalinowych:

• Typ pojazdu. Samochody spalinowe mogą być obciążone wyższym podatkiem niż pojazdy hybrydowe, które korzystają z kombinacji silnika spalinowego i silnika elektrycznego lub pojazdy elektryczne, które nie emitują spalin w ogóle.
• Klasa emisji spalin. Samochody spalinowe są klasyfikowane zgodnie z normami emisji spalin EURO. Większy podatek może dotyczyć starszych samochodów (przynależnych do starszej klasy emisji spalin, np. EURO 4 lub starszej), natomiast mniejszy podatek może dotyczyć nowszych samochodów, spełniających normy emisji EURO 5 lub EURO 6. Z klasą emisji spalin może być powiązany wiek pojazdu. Im starszy samochód, tym starsza norma emisji spalin, co oznacza wyższy podatek.
• Pojemność silnika. Samochody o większej pojemności silnika zwykle spalają więcej paliwa i emitują więcej zanieczyszczeń, dlatego mogą być obciążane wyższym podatkiem. Odpowiednio niższy podatek dotknie samochody o mniejszej pojemności silnika.

Należy pamiętać, że kryteria ustalania wysokości podatku od pojazdów spalinowych mogą się różnić w zależności od polityki podatkowej danego państwa.

Kraje Unii Europejskiej mają dowolność w kształtowaniu stawek podatkowych za rejestrację i/lub posiadanie samochodu spalinowego. Podobna zasada dotyczy kryteriów, które mają zastosowanie w ustalaniu wysokości stawek podatkowych dla określonych rodzajów pojazdów.

Weźmy pod lupę specyfikę podatku spalinowego w różnych częściach Europy:

• w Holandii wysokość podatku spalinowego zależy od rodzaju paliwa, emitowanego stężenia tlenków węgla (CO2) oraz masy pojazdu;
• we Francji wysokość podatku spalinowego zależy od normy emisji spalin EURO, 
• w Bułgarii wysokość podatku spalinowego zależy od wieku pojazdu, mocy silnika oraz normy emisji spalin EURO.

Obecnie w Polsce nie funkcjonuje podatek od pojazdów spalinowych. Nie istnieje również żaden projekt, który określałby sposób obliczania takiego podatku.

W przypadku krajów, gdzie funkcjonuje podatek od pojazdów spalinowych, jego wysokość może być uzależniona od wspomnianych czynników, takich jak typ pojazdu, klasa emisji spalin, pojemność silnika czy wiek pojazdu.

Przykładowo, w niektórych jurysdykcjach podatek od pojazdów spalinowych jest wyliczany na podstawie pojemności silnika, gdzie większa pojemność oznacza wyższą stawkę podatku. W innych przypadkach opodatkowanie może być związane z emisją CO2, gdzie pojazdy o wyższej emisji spalin podlegają wyższemu podatkowi.

W celu obliczenia potencjalnego podatku od pojazdu w kraju, gdzie taka forma opodatkowania funkcjonuje, warto skorzystać z dostępnych kalkulatorów podatkowych online.

Często jednak wymagania dla pojazdów są na tyle proste, że nie ma potrzeby korzystania z kalkulatora lub obliczania podatku na własną rękę. Na przykład we Francji, gdzie podatek spalinowy zależy wyłącznie od normy emisji zanieczyszczeń EURO, stosuje się proste stawki roczne: 100 euro za korzystanie z pojazdu spalinowego spełniającego normę EURO 6 lub EURO 5 oraz 500 euro za korzystanie z pojazdu o starszej normie emisji.

W innych krajach, gdzie wysokość podatku spalinowego jest wypadkową wielu czynników, konieczne może być wykonanie prostych obliczeń. Niektóre kraje stosują specjalne ulgi dla określonych grup kierowców (np. we Francji pojazdy przystosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich są zwolnione z tego podatku) lub tarcze ochronne dla właścicieli starszych pojazdów.

Najnowsze wieści dotyczące opodatkowania aut spalinowych

Polska jest jednym z kilku krajów w Unii Europejskiej (oprócz Estonii, Litwy i Słowenii), w którym podatek od pojazdów spalinowych nie obowiązuje. Co więcej, nie zanosi się na to, aby taki podatek został w Polsce w najbliższym czasie wprowadzony.

Aby jednak zrozumieć obecną sytuację, należy się odnieść do zapisów Krajowego Planu Odbudowy (KPO), czyli programu wsparcia polskiej gospodarki poprzez inwestycje finansowane z funduszy unijnych. Ważnym elementem KPO są tzw. kamienie milowe, czyli działania, które muszą zostać wdrożone, aby możliwe było uzyskanie funduszy.

Jednym z kamieni milowych KPO jest „Wzrost wykorzystania transportu przyjaznego dla środowiska”. Taki cel ma zostać osiągnięty na dwa sposoby:

• poprzez „wejście w życie aktu prawnego wprowadzającego opłatę rejestracyjną od pojazdów emitujących spaliny zgodnie z zasadą >>zanieczyszczający płaci<<” – do końca 2024 r.;
• oraz poprzez „wejście w życie aktu prawnego wprowadzającego podatek od własności pojazdów emitujących spaliny zgodnie z zasadą >>zanieczyszczający płaci<<” – do końca II kwartału 2026 r.

Na przełomie 2023 i 2024 roku media informowały o kolejnych wypowiedziach polskich polityków w tej sprawie. Zgodnie z doniesieniami, które obiegły opinię publiczną w połowie maja 2024 r., Komisja Europejska zgodziła się na odstąpienie od ww. kamienia milowego. Oznacza to, że opłata rejestracyjna od pojazdu spalinowego nie zostanie na razie wprowadzona.

W kwietniu 2024 r. w sprawie podatku od aut spalinowych wypowiedziała się minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz: „Nie będzie podatku od samochodów spalinowych. Przyjmujemy zupełnie inną logikę, logikę dopłat, czyli logikę zachęty, a nie logikę kary. Dopłat dla tych, którzy zechcą kupić samochody elektryczne”.

Mowa o programie rządowym „Mój elektryk”, który umożliwia dofinansowanie zakupu lub nowego samochodu zeroemisyjnego. Maksymalna wartość dofinansowania w 2024 r. wynosiła 18 750 zł (dla osoby fizycznej) lub 27 000 zł dla osoby fizycznej posiadającej Kartę Dużej Rodziny.

Z kolei informację o zgodzie dotyczącej zaniechania wdrażania podatku od aut spalinowych w Polsce przekazała w maju 2024 r. minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska.

Niezależnie od tego, jaki samochód posiadasz: spalinowy, hybrydowy czy zeroemisyjny (np. elektryczny), ważnym aspektem w jego eksploatacji jest posiadanie ważnego ubezpieczenia OC. To obowiązkowe ubezpieczenie komunikacyjne, które chroni posiadacza pojazdu mechanicznego przed skutkami szkód wyrządzonych osobie trzeciej.

W LINK4 możesz kupić Pakiet OC z Programem Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assistance Opony. Dzięki temu ubezpieczony może liczyć na m.in. samochód zastępczy do 3 dni w razie wypadku lub kradzieży, naprawę auta na miejscu wypadku, holowanie do 100 km w razie wypadku, uruchomienie silnika w przypadku rozładowania akumulatora albo wymianę koła na miejscu zdarzenia (jeśli to możliwe). 

Pomyśl również o zakupie dodatkowego ubezpieczenia, jakim jest Autocasco. AC w LINK4 jest zawierane w formule All Risk, czyli ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za szkodę, która powstanie na skutek wszelkich nagłych i nieprzewidzianych zdarzeń – poza tymi, które znajdują się w sekcji z wyłączeniami odpowiedzialności ubezpieczyciela w OWU. Dodatkowo możesz wybrać jeden z trzech wariantów likwidacji szkody: ASO, Warsztat bądź Kosztorys.

Jeśli szukasz ubezpieczenia dopasowanego do Twoich potrzeb, sprawdź ofertę LINK4. Na naszej stronie internetowej znajdziesz kalkulator, który pomoże Ci łatwo obliczyć cenę ubezpieczenia Twojego samochodu

Zachęcamy również do rozmowy z naszym doradcą pod numerem telefonu (22) 444 44 23 lub osobistego spotkania się z Agentem współpracującym z LINK4. 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Jeżeli posiadasz samochód spalinowy (z silnikiem benzynowym lub silnikiem diesla), możesz na razie odetchnąć z ulgą, ponieważ ustawodawca nie zamierza w najbliższym czasie wprowadzać podatku w życie.

Natomiast inna sytuacja dotyczy mieszkańców innych europejskich krajów, gdzie podatek spalinowy już obowiązuje. Tam kierowcy muszą się liczyć z dodatkowymi kosztami, które są tym większe, im starszy jest samochód, lub im więcej zanieczyszczeń emituje.

Jak często należy płacić podatek od pojazdów spalinowych?

W Polsce podatek od pojazdów spalinowych nie obowiązuje, mimo że polski rząd planował jego wprowadzenie. Podatek miał być wdrożony pod postacią dwóch opłat: jednorazowej opłaty rejestracyjnej oraz opłaty za posiadanie samochodu, płatnej corocznie.

Należy jednak zauważyć, iż większość krajów europejskich wdrożyła podatek spalinowy. Nie można zatem wykluczyć wdrożenia go w przyszłości również w Polsce. W maju 2024 roku Polska uzyskała zgodę na zaniechanie wdrażania podatku spalinowego na rzecz dopłat do zakupu samochodów elektrycznych.

Czy podatek od pojazdów spalinowych różni się w zależności od rodzaju paliwa?

W krajach, w których podatek spalinowy funkcjonuje, rodzaj paliwa może być jednym z głównych wyznaczników wysokości podatku. Wynika to faktu, iż rodzaj paliwa ma pośredni wpływ na ilość i rodzaj emitowanych do środowiska zanieczyszczeń.

Dodatkowo o wysokości podatku spalinowego decydują czynniki mierzalne, takie jak pojemność silnika, wiek pojazdu czy klasa emisji zanieczyszczeń EURO. Zwykle im większa pojemność silnika, im starszy samochód lub im niższa klasa emisji zanieczyszczeń EURO, tym wyższy podatek spalinowy musi zapłacić posiadacz pojazdu.

Co się dzieje, gdy nie zapłacę podatku od pojazdów spalinowych na czas?

W Polsce podatek od pojazdów spalinowych nie obowiązuje, natomiast w innych krajach konsekwencje za nieterminowość w zapłacie podatku spalinowego mogą być różne. Są one uzależnione od wewnętrznych przepisów danego kraju.