Mapa zasadnicza bywa również nazywana Podstawową Mapą Kraju, co powinno wskazać na jej znaczenie. Stanowi bowiem podstawowe opracowanie geodezyjno-kartograficzne dla całego kraju i najważniejsze źródło informacji o rozmieszczeniu działek, budynków i innych elementów topograficznych.

Definicję mapy zasadniczej można znaleźć m.in. w Ustawie z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Zgodnie z nią jest to:

[...] wielkoskalowe opracowanie kartograficzne, zawierające informacje o przestrzennym usytuowaniu: punktów osnowy geodezyjnej, działek ewidencyjnych, budynków, konturów użytków gruntowych, konturów klasyfikacyjnych, sieci uzbrojenia terenu, budowli i urządzeń budowlanych oraz innych obiektów topograficznych, a także wybrane informacje opisowe dotyczące tych obiektów.

Skąd są pozyskiwane dane, które następnie trafiają do mapy zasadniczej? Jej aktualizacja następuje np. na skutek wyników pomiarów w terenie, które zostały przeprowadzone przez geodetów i wprowadzone przez nich do zasobu geodezyjnego. Wykorzystuje się do tego również informacje pochodzące m.in. z:

• państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych,
• ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
• bazy osnów geodezyjnych,
• bazy danych topograficznych,
• ewidencji gruntów i budynków.

Przyglądając się mapie zasadniczej, można zauważyć, że składa się z dwóch części: informacyjnej i kartograficznej. Pierwsza z nich prezentuje podstawowe dane na temat danej mapy oraz pieczęć urzędową potwierdzającą autentyczność. W części kartograficznej znajduje się graficzna prezentacja tego, jak rozmieszczone są granice działek i inne obiekty na wskazanym terenie.

Mapa zasadnicza może występować w różnej skali, a jej wybór odpowiada stopniowi zurbanizowania danego terenu:

• skala 1:500 – obszar wysoce zurbanizowany i o dużym zainwestowaniu,
• skala 1:1000 – obszar zajmowany przez małe miasta i tereny osiedlowe wsi stanowiących siedzibę gminy,
• skala 1:2000 – pozostałe tereny osiedlowe i duże, zwarte grunty leśne/rolne na obszarze miast,
• skala 1:5000 – obszar o rozproszonej zabudowie wiejskiej i grunty rolne/leśne na obszarach pozamiejskich.

Dokumentem, który bywa czasem mylony z mapą zasadniczą, jest mapa ewidencyjna. Pod tym pojęciem należy rozumieć tzw. mapę katastralną, która skupia się tylko na danych ewidencyjnych, czyli przede wszystkim na:

• granicach działek i ich numerach,
• budynkach i ich numerach porządkowych,
• konturach użytków gruntowych,
• klasach gleby,
• nazwach ulic i placów, 
• punktach granicznych stabilizowanych trwale.

Na czym polega różnica między mapą ewidencyjną a mapą zasadniczą? W głównej mierze wszystko sprowadza się do szczegółowości prezentowanych na nich informacji. Z tego powodu mapa ewidencyjna jest zazwyczaj traktowana jako uzupełnienie mapy zasadniczej.

Oryginalna mapa zasadnicza wchodzi w skład Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Z prawnego punktu widzenia jej właściciel to państwo. Organem administracji państwowej, który odpowiada za jej prowadzenie i zarządzanie nią, jest starostwo powiatowe. 

Kopia mapy zasadniczej może zostać udostępniona każdemu, kto o to zawnioskuje. Jak ją zdobyć? Istnieją na to dwa sposoby.

Mapa zasadnicza – online

Już od dłuższego czasu mapa zasadnicza jest prowadzona w formie cyfrowej. Fakt ten sprzyja nie tylko organom administracji państwowej, które nią zarządzają, ale również indywidualnym petentom. Jeśli zależy Ci tylko na tym, aby zobaczyć oznaczenia na mapie zasadniczej, możesz to zrobić przez Internet – za darmo i bez wcześniejszego składania żadnych wniosków.

Gdzie jest dostępna mapa zasadnicza online? Wystarczy tylko skorzystać ze strony internetowej geoportal.gov.pl, gdzie znajdują się cyfrowe zasoby geodezyjno-kartograficzne, z których mogą nieodpłatnie korzystać osoby indywidualne. 

Kiedy warto skorzystać z serwisu Geoportal? Mapa zasadnicza z tego miejsca nie ma wagi prawnej i nie może być stosowana w oficjalnej dokumentacji urzędowej, np. przy składaniu wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy czy pozwolenia na budowę. 

Można jednak skorzystać z tej opcji, rozważając zakup jakiejś działki. W czym pomoże tu Geoportal? Mapa zasadnicza wskaże m.in. takie kwestie istotne z punktu widzenia kupującego, jak:

• dokładne położenie działki,
• przebieg granic działki,
• uzbrojenie działki,
• dostęp do drogi publicznej z działki,
• otoczenie działki.

Chociaż to jeszcze nie wszystko, co należy sprawdzić przed podjęciem decyzji zakupowej, nie należy lekceważyć pomocy, jaką w tym zakresie zapewnia mapa zasadnicza. Oznaczenia, które się na niej znajdują, pozwolą bowiem już na wstępie wyeliminować wiele działek niespełniających wymagań inwestora.

Mapa zasadnicza – stacjonarnie

Potrzebna Ci mapa zasadnicza do warunków zabudowy lub innego celu? Musisz zdobyć ją w fizycznej formie, zwracając się do Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, któremu podlega dany obszar. Instytucja ta działa przy starostwie powiatowym – często w tym samym budynku.

Jak uzyskać mapę zasadniczą, która dysponuje mocą prawną? Zacznij od wydrukowania formularzy:

• P – wskazuje się w nim m.in. przedmiot wniosku (w tym przypadku jest to mapa zasadnicza), cel jego pobrania oraz sposób, w jaki materiały mają zostać udostępnione (mogą zostać wydrukowane lub przesłane w formie elektronicznej na wskazany adres mailowy),
• P1 – służy określeniu parametrów mapy zasadniczej. Trzeba tu podać m.in. obręb ewidencyjny i numer ewidencyjny działki.

Formularze te powinny znajdować się na stronie starostwa powiatowego, powiatowego biura geodezji i katastru czy zarządu geodezji i katastru miejskiego. Po pobraniu dokument należy wypełnić zgodnie z instrukcją, własnoręcznie podpisać, złożyć w urzędzie i uiścić należną opłatę. 

Ile przyjdzie Ci czekać? Często udaje się uzyskać mapę zasadniczą od ręki. Jeśli konieczne będzie poczekanie na jej opracowanie, otrzymasz stosowną informację podczas składania wniosku. Zgodnie z Art.35 Kodeksu postępowania administracyjnego powinno być to zrealizowane nie później niż w ciągu miesiąca. Zazwyczaj zajmuje to od 2 do 6 dni.

Wniosek o wydanie mapy zasadniczej można też czasem złożyć online przez profil zaufany ePUAP. Warto sprawdzić, czy dane starostwo powiatowe udostępnia taką opcję.

Potrzebna Ci mapa zasadnicza? Koszt jej uzyskania nie zależy od decyzji poszczególnych jednostek administracji państwowej, które nią zarządzają. Aktualne stawki obowiązujące na terenie całego kraju można sprawdzić w Obwieszczeniu Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 12 października 2023 r. w sprawie ogłoszenia obowiązujących od dnia 1 stycznia 2024 r. stawek opłat za udostępnianie materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Dokument ten zawiera cennik dla różnych danych kartograficzno-geodezyjnych, do których zalicza się również mapa zasadnicza. Koszt jej uzyskania wynosi obecnie:

• mapa zasadnicza w postaci rastrowej: 19,38 zł za 1 ha,
• mapa zasadnicza w postaci wektorowej: 27,68 zł za 1 ha,
• arkusz mapy zasadniczej w postaci drukowanej: 218,80 zł za 1 arkusz formatu A0,
• kolejna kopia arkusza mapy zasadniczej: 116,68 zł za 1 arkusz formatu A0.

Jak wyglądają różnice pod tym względem na linii mapa zasadnicza a ewidencyjna? Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii precyzuje także ceny dla mapy ewidencyjnej:

• kopia arkusza mapy ewidencji gruntów i budynków w postaci drukowanej: 102,10 zł za 1 arkusz formatu A0,
• następna kopia arkusza mapy ewidencji gruntów i budynków: 58,34 zł za 1 arkusz formatu A0,
• mapa ewidencji gruntów i budynków w postaci wektorowej: 14,58 zł za 1 ha,
• mapa ewidencji gruntów i budynków w postaci rastrowej: 8,75 zł za 1 ha.

Nie sposób określić jednoznacznie, w jak wielu sprawach urzędowych i innych przyda się mapa zasadnicza. Oznaczenia, które się na niej znajdują, są bowiem bardzo szczegółowe i mogą służyć wielu celom. Poniżej prezentujemy najczęstsze przypadki, w których dokument ten może znaleźć zastosowanie na poziomie lokalnym i ogólnokrajowym.

Mapa zasadnicza do celów projektowych

Na bazie mapy zasadniczej pozyskanej z Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej może powstać mapa zasadnicza do celów projektowych. Pod tym pojęciem kryje się szczegółowe opracowanie geodezyjno-kartograficzne, które może posłużyć m.in. do sporządzenia projektu zagospodarowania działki lub terenu. Ten dokument jest z kolei potrzebny m.in. do stworzenia projektu architektoniczno-budowlanego czy uzyskania pozwolenia na budowę.

Mapę do celów projektowych musi przygotować uprawniony do tego geodeta. Cena takiej usługi waha się od ok. 1500 do 3000 zł i więcej. Dokładny koszt zależy m.in. od powierzchni danej działki i stopnia szczegółowości konkretnej mapy. 

Mapa zasadnicza do warunków zabudowy

Z mapy zasadniczej skorzystasz także we wszystkich sytuacjach, które wymagają uzyskania decyzji o warunkach zabudowy (tzw. decyzji WZ) niezbędnej przede wszystkim do tego, aby:

• zbudować budynek od zera lub rozbudować go,
• zmienić sposób użytkowania budynku.

Mapa zasadnicza jest potrzebna do załatwienia wielu spraw związanych z budową domu. Można więc potraktować ją jako podstawowy dokument inwestora, który zamierza zrealizować taki projekt. 

Pamiętaj, że taka inwestycja oznacza duży nakład finansowy i czasowy. Chcąc zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa finansowego podczas budowy domu, warto rozważyć zakup ubezpieczenia domu w budowie. Na uwagę zasługuje tu oferta LINK4. Znajdziesz w niej ubezpieczenie mienia od pożaru i innych zdarzeń losowych, w przypadku którego przedmiotem ubezpieczenia może stać się dom w budowie. 

Mapa zasadnicza do innych celów

Istnieje wiele innych sytuacji, w których będzie potrzebna mapa zasadnicza działki. Przykład jednej z nich to chociażby odrolnienie działki, aby można było na niej wybudować budynek mieszkalny. Dokument ten znajdzie także zastosowanie m.in. w następujących sytuacjach:

• podział jednej działki na mniejsze jednostki,
• scalenie kilku mniejszych działek w jedną większą,
• złożenie wniosku o określenie warunków wykonania przyłączy dla danej działki,
• geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza obiektów budowlanych.

Mapa zasadnicza to podstawowe opracowanie geodezyjno-kartograficzne na skalę krajową, z którego można korzystać m.in. przy załatwianiu różnych spraw lokalnych. Najczęściej używa się jej w procesie budowy domu, gdzie jest niezbędna m.in. do uzyskania pozwolenia na budowę czy decyzji o warunkach zabudowy.

Masz w planach rozpoczęcie budowy domu? Zwróć uwagę na to, że formalności urzędowe to nie wszystko. Aby zapewnić sobie poczucie bezpieczeństwa podczas realizacji takiej inwestycji, rozważ zakup ubezpieczenia mienia od pożaru i innych zdarzeń. W LINK4 możesz objąć jego zakresem budynek w budowie.

Chcesz kupić ubezpieczenie dla domu, który budujesz? Skorzystaj z kalkulatora online, zadzwoń na infolinię (tel. 22 444 44 79) lub spotkaj się z agentem współpracującym z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Co to jest mapa zasadnicza?

Mapa zasadnicza to podstawowe opracowanie geodezyjno-kartograficzne dla całego kraju. Zawiera szczegółowe opracowanie terenu z uwzględnieniem takich elementów, jak np. granice i numery działek, budynki i ich numery porządkowe, nazwy ulic i placów, drzewa, latarnie, linie wysokiego napięcia, studzienki kanalizacyjne, ogrodzenia, studnie czy uzbrojenie podziemne. Mapę zasadniczą wykorzystuje się do różnych celów lokalnych i krajowych. W odniesieniu do osób fizycznych najczęściej znajduje zastosowanie przy załatwianiu wielu spraw związanych z zarządzaniem działkami i budową domów.

Jakie są różnice na linii mapa zasadnicza a ewidencyjna?

Mapa ewidencyjna zawiera mniej informacji i zwykle cechuje się innym krojem. Z tego powodu najczęściej występuje jako dopełnienie mapy zasadniczej, a nie jako samodzielny dokument.

Jak uzyskać mapę zasadniczą online?

Aby zobaczyć ją w tej formie, należy skorzystać z serwisu Geoportal. Do czego przyda się taka mapa zasadnicza działki? Przykład zasługujący na uwagę to chociażby zakup jakiegoś gruntu. Korzystając z map online, możesz sprawdzić jego położenie, otoczenie czy dostęp do drogi publicznej, co ułatwi podjęcie decyzji. Jednocześnie, nie będzie Cię to nic kosztować, więc nie stracisz pieniędzy, jeśli nie zdecydujesz się na zakup.

Ile kosztuje uzyskanie mapy zasadniczej?

Cennik dotyczący korzystania z państwowych zasobów geodezyjnych i kartograficznych jest waloryzowany co roku poprzez wydanie Obwieszczenia Ministra Rozwoju i Technologii. W 2024 roku zapłacisz za to np. 19,38 zł za 1 ha mapy zasadniczej w postaci rastrowej, 27,68 zł za 1 ha mapy zasadniczej w postaci wektorowej i 218,80 zł za 1 arkusz formatu A0 mapy zasadniczej w postaci drukowanej.

Na jakie oznaczenia na mapie zasadniczej warto zwrócić uwagę?

Oznaczenia na mapie zasadniczej mogą być trudne do odczytania dla osoby, która nie jest z nimi zaznajomiona. Pomocna okaże się tu legenda dołączona do mapy. Wykaz wszystkich skrótów i symboli, które mogą być używane w tym dokumencie, znajduje się w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 23 lipca 2021 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz mapy zasadniczej. Przykładowo, ogrodzenia mogą być oznaczone linią łamaną lub multilinią. Do wskazywania budynków wykorzystuje się poligon lub multipoligon. Drzewa liściaste lub iglaste są natomiast reprezentowane na mapie zasadniczej poprzez punkt.

Źródła:

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19890300163/U/D19890163Lj.pdf
2. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20230001136
3. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210001385