Obecny standard wyglądu tablic rejestracyjnych funkcjonuje w niemal niezmienionej formie od 1 maja 2000 roku. W podstawowym wydaniu składa się on z następujących elementów:

• wymiary: 520 × 114 mm;
• białe tło;
• czarne litery;
• po lewej stronie niebieski pasek z flagą Unii Europejskiej i oznaczeniem PL;
• czarne obramowanie;
• hologramowa nalepka legalizacyjna umieszczana między wyróżnikiem miejsca a wyróżnikiem pojazdu;
• numer rejestracyjny (1, 2 lub 3 cyfry – wyróżnik miejsca, 5 znaków – wyróżnik konkretnego pojazdu).

Tablica rejestracyjna żółta stanowi jej specjalny wariant, który jest przeznaczony dla samochodów zabytkowych lub historycznych, a także dla niektórych pojazdów prototypowych. Jak prezentuje się ten standard tablic? Wyróżnikami wyglądu takiej rejestracji są:

• żółte tło;
• miniatura zabytkowego samochodu/motocykla z prawej strony.

Pod pozostałymi względami wyglądają one dokładnie tak, jak standardowa, biała rejestracja. Żółte tablice mogą występować w wersji o klasycznych wymiarach (520 × 114 mm), a także w innych dopuszczalnych alternatywach:

• tablice rejestracyjne zmniejszone: 305 × 114 mm;
• tablice rejestracyjne motocyklowe 190 × 150 mm;
• tablice rejestracyjne motorowerowe: 140 × 114 mm.

Nie każdy samochód może otrzymać żółte tablice rejestracyjne. Wymagania dla tego standardu spełniają pojazdy z trzech grup:

• pojazdy zabytkowe – czyli samochody mające ponad 30 lat, nieprodukowane od ponad 15 lat, posiadające co najmniej 75% oryginalnych części i wpisane do rejestru zabytków. W zależności od indywidualnych ustaleń lokalnego konserwatora zabytków konieczne może być spełnienie dodatkowych wymogów;
• pojazdy historyczne – mające ponad 40 lat;
• pojazdy prototypowe – takie, które nie zostały objęte seryjną produkcją.

Warto podkreślić, że w przypadku tych wszystkich pojazdów żółta tablica rejestracyjna z czarnymi literami stanowi jedynie dostępną opcję, a nie konieczność. To od właściciela zależy, czy zdecyduje się na taką możliwość, czy też pozostanie przy standardowej rejestracji. Decyzję tę warto podjąć świadomie, czyli po przeanalizowaniu wszystkich zalet i wad tego rozwiązania.

Pod względem formalnym żółte rejestracje mają taką samą moc prawną, co te białe. Oznacza to, że samochody z jednymi i drugimi tablicami mogą poruszać się po wszystkich drogach na takich samych zasadach.

Tablica rejestracyjna żółta niesie za sobą pewne korzyści dla właściciela pojazdu. Jedną z najważniejszych jest to, że badanie techniczne wykonuje się tylko raz, przed zarejestrowaniem samochodu na zabytek. Pozostałe auta muszą przechodzić przegląd co roku, a za każdym razem opłata za to na lipiec 2024 roku wynosi 98 zł (większość pojazdów) lub 162 zł (pojazdy z instalacją gazową). W długiej perspektywie równa się to zatem dużej oszczędności finansowej.

Nie bez znaczenia jest także to, że samochody na żółtych tablicach stanowią wyjątek w kontekście prawa nakazującego zachowanie ciągłości ubezpieczeniowej OC przez cały czas posiadania auta, bez względu na to, czy jest ono użytkowane i sprawne. 

Jeśli auto jest zarejestrowane jako zabytek i ma specjalne tablice, nie musisz kupować ubezpieczenia OC na 12 miesięcy. Pojazd musi być jednak ubezpieczony wtedy, gdy wyjeżdżasz nim na drogę. W takiej sytuacji wystarczy kupić ubezpieczenie krótkoterminowe na minimum 30 dni.

Może zdarzyć się tak, że auto zabytkowe jest przez Ciebie użytkowane na co dzień, a co za tym idzie – bardziej opłacalną opcją okaże się zakup OC na rok. Jeśli jednak korzystasz z niego sporadycznie (np. tylko jadąc na zloty pasjonatów motoryzacji), ubezpieczenie krótkoterminowe może być dobrym rozwiązaniem dla Ciebie.

Warto też pamiętać, że samochody zabytkowe nie zawsze muszą odpowiadać aktualnym wymogom technicznym. To oznacza, że nie musisz wprowadzać w nich żadnych modyfikacji, nawet wtedy, gdy zostały sprowadzone z zagranicy i nie są zgodne z polskimi przepisami. Jeśli chcesz zarejestrować taki pojazd na białe tablice, nie unikniesz już dostosowania go do obowiązującego prawa.

Zanim zdecydujesz się na żółte tablice, zwróć uwagę na wady, z którymi wiąże się ich posiadanie. Jedna z nich jest związana z wyżej wspomnianą możliwością wykupienia krótkoterminowego OC, gdy wprowadzasz pojazd o żółtych tablicach na drogę. Chociaż z finansowego punktu widzenia może to być opłacalne, to jednak nietrudno zapomnieć o zakupie ubezpieczenia i wyjechać w trasę bez niego.

Teoretycznie, UFG nie wykryje takiego przypadku, bo w odniesieniu do samochodów z tej grupy nie są prowadzone kontrole online. Z drugiej strony, musisz zawsze liczyć się z takim ryzykiem, że trafisz na kontrolę drogową lub przydarzy Ci się stłuczka czy wypadek. W takiej sytuacji policja sprawdzi, czy auto było ubezpieczone w tym konkretnym momencie, i szybko dowie się, że nie. To z kolei oznacza, że dostaniesz do zapłaty karę z UFG, której wysokość w 2024 prezentuje poniższa tabela.

Za wadę takiego rozwiązania można uznać także samą ścieżkę formalną prowadzącą do uzyskania żółtych tablic, a także do ich ewentualnej zmiany na standardowe, białe tablice. W obu przypadkach zmierzysz się z koniecznością dopełnienia wielu formalności, a załatwienie wszystkiego może zająć sporo czasu. 

Trzeba też pamiętać o tym, że żółte tablice nakładają na Ciebie obowiązek utrzymania pojazdu w nienagannym stanie technicznym. To z kolei oznacza, że wszystkie zmiany w zakresie konstrukcji i układu jezdnego muszą być konsultowane z konserwatorem zabytków, a do większości napraw należy użyć oryginalnych części. Te z kolei nie należą do najtańszych i mogą okazać się trudno dostępne.

Zdobycie pozwolenia konserwatora zabytków jest także konieczne wtedy, gdy chcesz sprzedać takie auto za granicę, a niekiedy nawet przy chęci wyjechania nim na zagraniczne wakacje. Wiele takich kwestii zależy jednak od przepisów obowiązujących w danym województwie, jak również od indywidualnych ustaleń z konserwatorem odnośnie do konkretnego samochodu. Niektóre pojazdy należące do tej grupy mają większą wartość zabytkową niż inne, a tym samym podlegają bardziej rygorystycznej kontroli.

Za wadę pojazdów na żółtych tablicach można też uznać to, że ich wygląd jest bardzo charakterystyczny, a przez to samochody są łatwe do znalezienia przez wyspecjalizowanych złodziei. Tacy „eksperci” doskonale wiedzą, że starsze pojazdy zazwyczaj nie dysponują nowoczesnymi zabezpieczeniami antykradzieżowymi, a niekiedy nie mają nawet VIN-u (np. auta sprzed 1980 roku). Z drugiej strony, na rynku części do zabytkowych pojazdów popyt jest ogromny. Właściciel powinien zatem wdrożyć dodatkowe środki bezpieczeństwa, aby samochód nie padł łupem złodzieja.

Zanim zarejestrujesz auto jako zabytkowe, musisz dopełnić odpowiednich formalności – uzyskać wpis do rejestru zabytków, a następnie pozytywny wynik badania technicznego pojazdu zabytkowego. Dopiero po tym możesz udać się do wydziału komunikacji.

Załatwianie pierwszej z tych spraw możesz rozpocząć od skontaktowania się z rzeczoznawcą rekomendowanym przez Krajowe Porozumienie Stowarzyszeń Rzeczoznawców Samochodowych i uzyskania od niego opinii na temat samochodu. Chociaż nie zawsze jest to obowiązkowe, to jednak opinia rzeczoznawcy może przysłużyć się Twojej sprawie. Zapłacisz za to od 300 zł.

W kolejnym kroku należy przygotować tzw. białą kartę, czyli kartę ewidencyjną zabytku techniki. Dokument ten sporządzisz samodzielnie, posiłkując się gotowym wzorem z Internetu. Kieruj się wskazówkami widniejącymi we wzorze i nie zapomnij dołączyć do niego szczegółowych fotografii. Samochód powinien zostać na nich uchwycony w różnych ujęciach, m.in. jako cała bryła, wnętrze, komora silnika i tabliczka znamionowa. 

Gotową białą kartę należy złożyć do wojewódzkiego konserwatora zabytków wraz z wnioskiem o wpis do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Jest to darmowe, a czas oczekiwania na decyzję to ok. 30 dni.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na to, że w każdym województwie obowiązują inne wymagania dla samochodów zabytkowych, które mogą otrzymać żółte tablice. W ostatnim czasie konserwatorzy zabytków zaostrzają normy, aby ograniczyć liczbę takich pojazdów do egzemplarzy, które rzeczywiście zasługują na miano zabytku. Kluczowe okazuje się tu kryterium wiekowe, którego stan na lipiec 2024 r. prezentujemy w poniższej tabeli. 

Źródło: Opracowanie własne na podstawie informacji udostępnionych przez konserwatorów zabytków w poszczególnych województwach.

Oczywiście, od tej zasady mogą występować wyjątki, jeśli auto odgrywało ważną rolę na kartach historii, np. uczestniczyło w jakimś wydarzeniu o niebagatelnej randze albo należało do istotnej postaci historycznej. Dodatkowo konserwator zabytków może też stawiać wymagania dotyczące m.in.:

• niewystępowania w produkcji od określonego czasu;
• posiadania 75% oryginalnych części;
• nieposiadania zmian w zakresie podwozia, układu kierowniczego, układu hamulcowego oraz silnika;
• bycia egzemplarzem unikatowym ze względu na zastosowane rozwiązania technologiczne.

Biorąc pod uwagę to, że te kryteria zmieniają się obecnie w dynamicznym tempie, najlepiej sprawdzać je na bieżąco, przed rozpoczęciem starania o wpis na listę zabytków.

Jeśli uzyskasz pozytywną decyzję konserwatora zabytków, udaj się do okręgowej stacji pojazdów na przegląd samochodu zabytkowego. Za badanie techniczne zapłacisz 305 zł (cena na lipiec 2024 r.).

Po dopełnieniu powyższych obowiązków formalnych zostaje Ci już ostatni krok: zarejestrowanie samochodu. Procedura ta wygląda dokładnie tak samo, jak w przypadku każdego innego pojazdu. Do wydziału komunikacji właściwego dla Twojego miejsca zamieszkania udaj się z wypełnionym wnioskiem o rejestrację pojazdu oraz następującymi dokumentami:

• zgoda na przetwarzanie danych osobowych;
• potwierdzenie prawa własności do pojazdu (np. umowa kupna-sprzedaży);
• zaświadczenie o pozytywnym wyniku badania technicznego pojazdu zabytkowego;
• dokument tożsamości do wglądu;
• dotychczasowe tablice rejestracyjne;
• dowód rejestracyjny pojazdu;
• uwierzytelniona notarialnie kopia decyzji dotycząca wpisania pojazdu do rejestru zabytków;
• opcjonalnie: pełnomocnictwo, jeśli zamierzasz skorzystać z pomocy osoby trzeciej w dopełnieniu urzędowych formalności;
• opcjonalnie: dowód odprawy celnej przywozowej, jeżeli auto osobowe zostało sprowadzone z kraju spoza Unii Europejskiej;
• opcjonalnie: potwierdzenie opłacenia akcyzy lub dokument potwierdzający podstawę do zwolnienia z niej;
• opcjonalnie: tłumaczenie uwierzytelnione dokumentów, jeśli auto zostało sprowadzone z zagranicy.

Koszt rejestracji samochodu na żółtych tablicach wynosi w 2024 roku 180 zł. Na tę kwotę składają się opłaty za:

• tablice rejestracyjne: 100 zł (brak możliwości uzyskania tablic indywidualnych);
• dowód rejestracyjny: 50 zł;
• pozwolenie czasowe: 13,5 zł;
• nalepka legalizacyjna: 12,5 zł.

Warto mieć świadomość tego, że polskie prawo podlega ciągłym zmianom. Dotyczy to także kwestii związanych z żółtymi tablicami rejestracyjnymi, a z jedną z takich zmian spotkasz się już od czerwca 2024 roku. Od tego miesiąca w życie weszła nowelizacja Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, która wprowadzi na polskie drogi zupełnie nowy rodzaj rejestracji. Mowa tu o żółtych tablicach, na których znajdują się czerwone znaki.

Podobnie jak w przypadku klasycznych tablic o żółtym tle, tak i tutaj rozwiązanie jest skierowane tylko do określonej grupy kierowców. Stanowią ją właściciele pojazdów sportowych wykorzystywanych do profesjonalnych zawodów, rajdów i wyścigów. Aby móc uczestniczyć w takiej imprezie, pojazd będzie musiał uzyskać czasowe dopuszczenie do ruchu i tymczasowe tablice rejestracyjne o takim wyglądzie. Właścicielowi takiego pojazdu przyjdzie za to zapłacić 118,5 zł – 100 zł za same tablice i 18,5 zł za czasowe dopuszczenie do ruchu. 

Co dają takie tablice rejestracyjne? Przede wszystkim umożliwiają samochodom swobodne poruszanie się między kolejnymi odcinkami specjalnymi rajdu – na własnych kołach i po drogach publicznych.

Jeśli masz auto na żółtych tablicach rejestracyjnych, to od Ciebie zależy, czy zechcesz kupić dla niego 12-miesięczne OC, czy OC krótkoterminowe. Pamiętaj tylko, że wybierając drugą opcję, ubezpieczenie nie odnawia się automatycznie.

Niezależnie od tego, na którą z tych opcji się zdecydujesz, w LINK4 znajdziesz ubezpieczenie samochodu na miarę swoich potrzeb. Do Twojej dyspozycji jest Pakiet OC z Programem Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assistance Opony, w ramach którego możesz liczyć m.in. na:

• naprawa auta na miejscu wypadku, o ile będzie to możliwe; 
• bezpłatne holowanie na dystansie do 100 km w razie wypadku;
• uruchomienie silnika z rozładowanym akumulatorem;
• samochód zastępczy po kradzieży lub wypadku (do 3 dni);

wymiana uszkodzonego koła na miejscu (o ile będzie to możliwe) lub naprawa uszkodzonej opony w warsztacie; pomoc informacyjną.

Zobacz też: Ubezpieczenie OC Pszczyna, OC Citroen

Po przeczytaniu powyższego artykułu wiesz już, czym są żółte tablice rejestracyjne, jakie kraje stosują tę barwę i w jakich sytuacjach można uzyskać taką rejestrację w Polsce. Zabytkowy pojazd może oznaczać szereg korzyści dla właściciela, m.in. brak konieczności wykonywania corocznych badań technicznych czy zachowania ciągłości OC przez cały rok. Z drugiej strony, takie auto podlega kontroli przez konserwatora zabytków, a jego sprzedaż czy naprawa wymaga uzyskania specjalnej zgody.

Aby kupić ubezpieczenie OC dla samochodu na żółtych tablicach w LINK4, wystarczy skorzystać z kalkulatora online i wyliczyć składkę przez Internet. Możesz także zadzwonić na infolinię, wybierając numer 22 444 44 23, lub spotkać się z agentem współpracującym z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Jakie pojazdy muszą mieć żółte tablice rejestracyjne?

Na dobrą sprawę, żaden pojazd nie musi mieć żółtych tablic rejestracyjnych. Ich uzyskanie jest opcją dostępną dla pewnych właścicieli, z której mogą skorzystać, ale nie muszą. Możliwość zmiany tablic na żółte mają m.in. osoby, do których należą samochody zabytkowe lub historyczne, jak również prototypowe. 

Jak inaczej uzyskać żółte rejestracje? Jaki kraj stosuje tę barwę? Należą do nich m.in. Holandia, Luksemburg, Wielka Brytania i Irlandia Północna. Jeśli na co dzień mieszkasz w jednym z tych państw i tam jest zarejestrowany Twój pojazd, możesz poruszać się nim po polskich drogach na żółtych, zagranicznych tablicach.

Jak uzyskać żółte tablice?

Aby móc dostać żółte tablice, musisz najpierw uzyskać wpis do rejestru zabytków i przeprowadzić specjalne badanie techniczne pojazdu. Dopiero wtedy uda Ci się zarejestrować go na żółte tablice.

Jakie przywileje dają żółte tablice rejestracyjne?

Dzięki żółtym tablicom nie trzeba przechodzić co roku badania technicznego ani mieć całorocznego ubezpieczenia OC, jeśli auto jest używane tylko sezonowo lub sporadycznie.

Jakie są minusy żółtych tablic?

Żółte tablice oznaczają, że wiele decyzji dotyczących pojazdu należy podjąć w porozumieniu z konserwatorem zabytków. W związku z tym naprawa czy sprzedaż za granicę mogą potrwać dłużej niż zwykle.

Ile lat musi mieć pojazd zabytkowy?

Na pewno nie może to być mniej niż 30 lat. Dokładna liczba lat zależy jednak od zaleceń konserwatora zabytków w danym województwie. 

Źródła:

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970980602