W Polsce wyróżnia się następujące kategorie prawa jazdy: AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, C, C1, C1+E, C+E, D1, D, D+E, D1+E, T, Tramwaj. Każda z nich dotyczy określonego rodzaju pojazdu lub grupy pojazdów. Największą popularnością cieszy się prawo jazdy na motocykle (A) i samochody osobowe (B). Każde z tych uprawnień posiada też swoje podkategorie, które dotyczą pojazdów o specjalnych właściwościach (AM, A1, A2, B1). Reszta kategorii odnosi się do konkretnych pojazdów użytkowych (np. autobusy, ciężarówki, ciągniki rolnicze), a osoby podchodzące do egzaminu państwowego zdają go przede wszystkim w celach zawodowych. 

Jak wygląda profil kandydata na prawo jazdy? Wymagany minimalny wiek do uzyskania poszczególnych uprawnień:

• Prawo jazdy kat. AM: 14 lat
• Prawo jazdy kat. A1, B1, T: 16 lat
• Prawo jazdy kat. A: 20 lat (jeśli masz już od minimum 2 lat prawo jazdy kat. A2) lub 24 lata (brak prawa jazdy kat. A2 przez co najmniej 2 lata)
• Prawo jazdy kat. B, B+E, A2, C1, C1+E: 18 lat
• Prawo jazdy kat. C, C + E, D1, D1+E, Tramwaj: 21 lat
• Prawo jazdy kat. D, D+E: 24 lata

W 2025 roku prawdopodobnie wejdą w życie przepisy zmieniające możliwy wiek wyrobienia prawa jazdy – uprawienia do kierowania pojazdem osobowym w ruchu drogowym, czyli kategorię B, będą mogły uzyskać już osoby, które ukończyły 17 lat i uzyskały pisemną zgodę rodziców lub opiekunów. Ponadto, nowe przepisy mają dotyczyć m.in. młodych kierowców – gdy ukończą oni kurs prawa jazdy, zdadzą egzamin i zdobędą uprawnienia, przejdą tzw. okres próbny trwający 2 lata. W tym czasie ma ich obowiązywać zerowy limit alkoholu we krwi, jak również określony limit maksymalnej prędkości: na drogach ekspresowych i autostradach do 100 km/h, na drogach poza terenem zabudowanym do 80 km/h, a w terenie zabudowanym – do 50 km/h. Dodatkowo przez pierwsze 6 miesięcy po uzyskaniu prawa jazdy młody kierowca będzie musiał jeździć z bardziej doświadczonym, czyli osobą w wieku minimum 24 lat i posiadającą przynajmniej 5 lat doświadczenia za kółkiem. Nie będzie miał ponadto możliwości przewożenia osób taksówką albo w ramach przewozu okazjonalnego.

Zmiany dotyczące młodych kierowców, w tym przede wszystkim możliwości uzyskania przez nich dokumentu prawa jazdy w wieku 17 lat, jeszcze nie weszły w życie. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw z 8 listopada 2024 roku został wpisany do wykazu prac legislacyjnych rządu. Po uzgodnieniach resortowych i konsultacjach społecznych, planowane jest jego przyjęcie przez Radę Ministrów, a następnie skierowanie do Sejmu. Warto przy tym zauważyć, że pomysł 2-letniego okresu próbnego dla młodych kierowców nie jest nowy. Przepisy dotyczące tej kwestii pojawiły się już w 2011 roku, ale terminy wejścia ich w życie były wielokrotnie przesuwane, aż do czasu wdrożenia niezbędnych rozwiązań teleinformatycznych.

Sprawdź też: Czy trzeba mieć przy sobie prawo jazdy lub inne dokumenty podczas kontroli?

Koszt prawa jazdy

Ile kosztuje kurs na prawo jazdy? Wpływa na to kilka czynników, w tym przede wszystkim kategoria i rodzaj kursu, który Cię interesuje. Jedną z najtańszych kategorii jest prawo jazdy kat A. Cena kursu w szkole jazdy waha się od około 1800 do 2500 zł. Oczywiście jeszcze tańsze będą kategorie na „mniejsze” motocykle: A1 i A2. Ile kosztuje kurs na prawo jazdy w kategorii AM? Koszt zdobycia dokumentu potwierdzającego uprawnienia do poruszania się niektórymi motorowerami i czterokołowcami, wynosi od około 900 do 1500 zł. 

Jeżeli natomiast chcesz zrobić prawo jazdy na samochody osobowe (czyli kat. B), cena kursu w szkole nauki jazdy będzie się wahać między 2600 zł a 4000 zł w zależności od części Polski i wybranej szkoły jazdy. 

Warto dokładnie poszukać i zapoznać się z opiniami o kursach i szkołach nauki jazdy w Twojej okolicy oraz dowiedzieć się, ile kosztuje prawo jazdy w konkretnej placówce. Różnica w cenie za ten sam kurs może wynosić nawet kilkaset złotych. W jego cenie znajduje się zarówno część teoretyczna, jak i praktyczna na placu manewrowym i w mieście (zazwyczaj z uwzględnieniem tras egzaminacyjnych), a zwykle też egzaminy wewnętrzne (egzamin teoretyczny i praktyczny). Rozszerzony kurs dla przyszłego kierowcy może również zawierać dodatkowe godziny jazdy.

Jeśli potrzebujesz więcej czasu za kierownicą, rozważ wykupienie dodatkowych godzin jazdy. Ich cena wynosi od około 60 do 150 zł za godzinę zegarową, w zależności od kategorii prawa jazdy, a także miasta czy szkoły jazdy.

Weź też pod uwagę inne wydatki niezbędne do uzyskania uprawnień. Zanim rozpoczniesz kurs prawa jazdy, wykonaj badania lekarskie u uprawnionego do tego specjalisty. Podczas niego specjalista ocenia stan zdrowia kandydata i orzeka, czy istnieją przeciwwskazania zdrowotne do kierowania pojazdami. Koszt badania wynosi 200 zł.

Do wydania dokumentu prawa jazdy niezbędne jest dostarczenie zdjęć o odpowiednich wymiarach i wyglądzie – to wydatek rzędu 30-50 zł. Samo jego wydanie to natomiast koszt 100,50 zł.

• Kategoria AM – obejmuje prowadzenie motorowerów (o pojemności skokowej silnika spalinowego do 50 cm3 lub mocy silnika elektrycznego do 4kW. Prędkość maksymalna takiego pojazdu musi wynosić maksymalnie 45 km/h.) oraz lekkich czterokołowców (masa własna do 350kg, a max. prędkość to 45 km/h), np. małych quadów.
• Kategoria A1 – uprawnia do prowadzenia motocykli o pojemności silnika do 125 cm3 przy mocy do 11 kW oraz motocykli trójkołowych o mocy do 15 kW. Dotyczy też pojazdów z kategorii AM.
• Kategoria A2 – dotyczy prowadzenia motocykli z silnikiem spalinowym o pojemności skokowej co najmniej 400 cm3, o mocy od 25 kW do 35 kW. Dotyczy też pojazdów z kategorii AM.
• Kategoria A – daje możliwość poruszania się każdym motocyklem, a także pojazdami, do których uprawnia kategoria AM. 
• Kategoria B – tak zwana „osobówka”. Prawo jazdy kat. B uprawnia do kierowania pojazdami o masie do 3,5 tony oraz aut z przyczepką, które mają masę nieprzekraczającą 750 kg. Wyjątkiem są samochody zasilane paliwami alternatywnymi, których masa może wynosić do 4,25 t. Jeśli chcesz prowadzić samochód osobowy to prawo jazdy kat. B, będzie dla Ciebie wystarczającą opcją.
• Kategoria B1 – daje uprawnienia do prowadzenia czterokołowego pojazdu samochodowego o masie własnej do 550 kg, z wyjątkiem motocykla. Pozwala prowadzić też pojazdy przewidziane dla kategorii AM. 
• Kategoria B+E – mając prawo jazdy B+E, masz możliwość prowadzenia pojazdów osobowych z kategorii B z przyczepą, której masa całkowita nie może przekraczać 3,5 tony.
• Kategoria C – prawo jazdy kat C. daje możliwość kierowania pojazdami samochodowymi o masie całkowitej większej niż 3,5 tony, z wyjątkiem autobusu. Ta kategoria pozwala też prowadzić pojazdy wolnobieżne, np. ciągnik rolniczy. 
• Kategoria C1 – pozwala prowadzić zespół pojazdów – aut o masie przewidzianej dla kategorii C i lekką przyczepę (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg). Dotyczy również pojazdów wolnobieżnych (np. ciągnik rolniczy). 
• Kategoria C1+E – uprawnia do prowadzenia zespołu pojazdów o masie całkowitej do 12 ton, który składa się z pojazdu, który ciągnie (kategoria C1) i przyczepy. Kategoria C1+E daje też możliwość prowadzenia ciągnika rolniczego – również z przyczepą.
• Kategoria C + E – obejmuje prowadzenie pojazdów z kat. C wraz z przyczepą, pojazdów z kat. B+E przy posiadaniu także prawa jazdy B, pojazdów z kat. D+E przy posiadaniu także prawa jazdy D oraz ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami).
• Kategoria D1 – dzięki niej możesz kierować autobusem przeznaczonym do przewozu maksymalnie 17 osób łącznie z kierowcą, o długości do 8 m wraz z przyczepą lekką, a także pojazdem wolnobieżnym, w tym wypadku także z przyczepą lekką.
• Kategoria D – dotyczy kierowania autobusami, ciągnikami rolniczymi, a także autobusami z lekką przyczepą – do 750 kg masy całkowitej.
• Kategoria D+E – dzięki jej posiadaniu możesz kierować pojazdami z kat. D, B+E, ale pod warunkiem równoczesnego posiadania prawa jazdy kat. B, a także ciągnikiem rolniczym z przyczepą lub pojazdami wolnobieżnymi z przyczepą.
• Kategoria D1+E – możesz prowadzić zespół pojazdów o masie nie większej niż 12 t, składa się na nie pojazd ciągnący opisany w kategorii D1 i przyczepa.
• Kategoria T – jeśli zrobisz prawo jazdy kategorii T, będziesz mógł kierować ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym i zespołem pojazdów – w tym przypadku ciągnikiem z przyczepą (albo nawet kilkoma przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (lub ich większą ilością) oraz pojazdami z kat. AM.

Zobacz także: Prawo jazdy i oznaczenia, które powinien znać każdy kierowca

Nowelizacja z grudnia 2021

Od 24 grudnia 2021 roku, posiadacze prawa jazdy kategorii B mają większą swobodę, jeśli chodzi o uprawnienia do kierowania samochodami o zasilaniu paliwami alternatywnymi. Została zwiększona ich masa całkowita. W tym przypadku może one przekraczać 3,5 t. Zgodnie z Ustawą o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw, górną, nieprzekraczalną granicą jest tutaj 4,25 t. Pamiętaj jednak, że zapisy nowelizacji obejmują tylko samochody wykorzystujące paliwa alternatywne. Do pozostałych wariantów zasilania silnika, nadal obowiązuje poprzednie ograniczenie wagowe – do 3,5 t.

Aby uzyskać prawo jazdy określonej kategorii, musisz zwrócić uwagę na osiągnięcie odpowiedniego wieku, doręczenie wymaganego orzeczenia lekarskiego poświadczającego brak przeciwwskazań zdrowotnych i psychicznych do prowadzenia danego pojazdu, a także mieć ukończony kurs na prawo jazdy. Konieczne jest również pozytywne zdanie egzaminu państwowego. 

Pamiętaj, że odbyty kurs na prawo jazdy danej kategorii nie sprawia, że od razu będziesz dobrym kierowcą. Jeśli nie czujesz się pewnie za kierownicą, to warto pomyśleć o wykupieniu jazd z instruktorem. Zdecydowanie odpowiednim wyborem jest też skorzystanie z dodatkowych lekcji w tzw. akademiach bezpiecznej jazdy, gdzie instruktorzy nauczą Cię m.in. bezpiecznego wyjścia z poślizgu. To zagrożenia, z którymi z dużym prawdopodobieństwem się spotkasz, a na które nie zostało przewidziane miejsce w standardowym programie nauki jazdy. 

Gdy zdasz już egzamin państwowy w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego i kupisz swój pierwszy samochód, nie zapomnij o ubezpieczeniu OC. Jest ono w Polsce obowiązkowe. Jeśli chcesz także mieć pewność pomocy w razie nieoczekiwanych sytuacji na drodze, sprawdź ofertę dodatkowego ubezpieczenia Assistance. Zapewni Ci wsparcie podczas wielu nieprzewidzianych sytuacji na drodze m.in. dostarczenie paliwa na miejsce, gdy Ci go zabraknie, pomoc w sytuacji, gdy nalejesz do baku niewłaściwe paliwo lub gdy ono zamarznie. Oprócz tego otrzymasz również wsparcie w holowaniu pojazdu do wskazanego przez Ciebie miejsca w ramach limitu kilometrów dostępnych w wybranym wariancie tego ubezpieczenia, czy auto zastępcze w razie wypadku lub kradzieży, a w wariantach z szerszym zakresem również w razie awarii.

Zobacz również inne ubezpieczenia komunikacyjne w LINK4. Wybierając AC w LINK4, zyskujesz szeroki zakres ochrony oraz możliwość samodzielnego wyboru sposobu likwidacji szkody:

• ASO – w tym wariancie naprawisz pojazd w autoryzowanej stacji obsługi,
• Warsztat – naprawisz go w warsztacie nieautoryzowanym,
• Kosztorys – otrzymasz odszkodowanie i sam zdecydujesz o sposobie naprawy.

Możesz też rozszerzyć zakres wariantów ASO i Warsztat o dodatkową opcję Auto zastępcze na czas naprawy. Gdy Twój pojazd ulegnie wypadkowi i będzie wymagał naprawy w warsztacie, LINK4 zapewni Ci zastępczy samochód na czas do 7 dni.

Na naszej stronie internetowej znajdziesz kalkulator, który pomoże Ci łatwo obliczyć cenę ubezpieczenia swojego pojazdu. Możesz także skontaktować się z doradcą pod numerem 22 444 44 23 lub porozmawiać z agentem współpracującym z LINK4.

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Zobacz też: OC Subaru, OC Suzuki

Jakie są kategorie na prawa jazdy?

Wyróżnia się następujące kategorie prawa jazdy: AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, C, C1, C1+E, C+E, D, D1, D1+E, D+E, T, Tramwaj.

Czym się różni prawo jazdy kategorii B od B1?

Uzyskanie uprawnień na kategorię B1 upoważnia kierowcę do kierowania pojazdami z kategorii AM oraz czterokołowcami (na przykład dużymi quadami). Można je uzyskać po ukończeniu 16 lat. Z kolei ukończenie kursu na prawo jazdy, zdanie egzaminu i wydanie prawa jazdy z kat. B pozwala kierowcy na prowadzenie:

• aut o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t (np. auta osobowego), z wyjątkiem autobusu i motocykla,
• samochodów zasilanych paliwem alternatywnym o DMC do 4,25 t,
• pojazdów z kategorii AM,
• zespołu pojazdów składającego się z auta osobowego z lekką przyczepą o DMC do 750 kg,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu samochodowego o DMC do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) oraz przyczepy, pod warunkiem że łączna DMC całego zespołu nie przekracza 3,5 t.

Ponadto, tylko na terenie Polski kierowca posiadający uprawnienia kategorii B może też prowadzić:

• ciągnik rolniczy,
• pojazd wolnobieżny (w tym walec),
• zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego bądź pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o DMC do 750 kg),
• motocykl o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg – ale tylko wtedy, jeśli masz prawo jazdy kategorii B od minimum 3 lat.

Jeśli kierowca zda dodatkowy egzamin praktyczny i ma dodatkowy wpis w prawie jazdy, może prowadzić również zespół pojazdów złożony z pojazdu samochodowego o DMC do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) oraz przyczepy, pod warunkiem że łączna DMC całego zespołu nie przekracza 4250 kg. Aby uzyskać prawo jazdy B, należy mieć ukończone 18 lat.

Czym można jeździć na prawo jazdy kat. C+E?

Osoba posiadająca dokument prawa jazdy kategorii C+E może prowadzić:

• zespół pojazdów złożony z pojazdu z kategorii C i przyczepy,
• zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy lub przyczep (tylko w Polsce),
• zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep (jedynie w Polsce).

Wydanie prawa jazdy kat. C+E jest możliwe tylko w przypadku osób, które ukończyły 21 lat.

Ile kosztuje prawo jazdy kategorii B w 2025 r.?

Na to, ile kosztuje wyrobienie prawa jazdy B, wpływa kilka czynników, takich jak region Polski, wybrana szkoła jazdy czy ewentualne dodatkowe lekcje jazdy. Cena kursu prawa jazdy kat. B w miastach wojewódzkich waha się od około 2600, do nawet 4000 złotych (średnia cena kursu to około 3000 zł), w zależności od lokalizacji i danej szkoły jazdy. Egzamin teoretyczny kosztuje 55 zł, a egzamin praktyczny 222 zł. Do tego należy doliczyć badanie lekarskie (200 zł), ewentualne dodatkowe lekcje w szkole jazdy (średnio 60-120 zł za godzinę), wykonanie zdjęć do dokumentu (ok. 30-50 zł) oraz samo wydanie prawa jazdy – 100,50 zł. Średni koszt uzyskania prawa jazdy może zatem wynieść od około 3500 do ponad 4000 zł.

Ile kosztuje prawo jazdy kat. A1 w 2025 r.?

Na to, ile kosztuje prawo jazdy kat. A1, składa się kilka elementów. Najdroższy jest kurs na prawo jazdy – kosztuje od około 2000 do 3000 złotych, w zależności od szkoły jazdy i lokalizacji. Do tego należy doliczyć koszt badania lekarskiego (200 zł), egzamin teoretyczny i praktyczny na placu manewrowym i w mieście (łącznie 250 zł) i wydanie prawa jazdy (100,50 zł). Jeśli godziny wliczone w część praktyczną kursu na prawo jazdy są dla Ciebie niewystarczające, możesz wykupić dodatkowe godziny jazdy, kosztujące od około 80 do 150 zł. Całkowity koszt wydania uprawnień kategorii A1 może oscylować w granicach 2500-3500 zł, w zależności od miejsca i oferty wybranej szkoły nauki jazdy.

Źródła:

1. https://www.gov.pl/web/gov/kategorie-prawa-jazdy
2. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/bezpieczenstwo-ruchu-drogowego-priorytetem-mi
3. Ustawa z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210002269/U/D20212269Lj.pdf
4. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/jak-uzyskac-prawo-jazdy