Jakie są koszty eksploatacyjne samochodu?

Koszty eksploatacyjne samochodu to wszelkie wydatki związane z codziennym użytkowaniem pojazdu. Ich rodzaj zależy przede wszystkim od typu i parametrów pojazdu.

Głównym kosztem eksploatacyjnym, najbardziej odczuwalnym „na co dzień” jest koszt zakupu paliwa (w samochodzie spalinowym i hybrydowym) lub ładowania baterii (w samochodzie elektrycznym).

Jednak definicja kosztów eksploatacyjnych jest znacznie szersza. Obejmuje swoim zakresem opłaty za przeglądy techniczne, naprawy, ubezpieczenia czy wymiany części eksploatacyjnych (np. opon, olejów, klocków hamulcowych). Umiejętne zarządzanie tymi kosztami jest kluczowe, ponieważ może przynieść spore oszczędności.

Monitorowanie kosztów eksploatacyjnych

Niedocenianym, lecz bardzo ważnym elementem dbania o finanse jest monitorowanie kosztów eksploatacyjnych. Regularne śledzenie zobowiązań finansowych związanych z użytkowaniem samochodu pozwala lepiej zarządzać budżetem domowym lub firmowym. Dzięki temu możesz rozsądnie planować wydatki oraz unikać tych niespodziewanych.

Znajomość kosztów eksploatacyjnych pozwala również zidentyfikować obszary, w których można zaoszczędzić. Jeśli prowadzisz dokładne zestawienie wydatków na swój samochód, możesz podjąć próbę znalezienia bardziej ekonomicznych rozwiązań.

Podstawowe koszty eksploatacyjne to pojęcie umowne, ale dobrze obrazuje obszary, które wymagają największych wydatków. Należą do nich: zakup paliwa, ubezpieczenia, badania techniczne oraz serwis.

Paliwo: zużycie i koszty

Paliwo jest głównym i niezbędnym wydatkiem, który musisz uwzględnić w kosztach eksploatacyjnych swojego pojazdu. Zużycie paliwa, a tym samym wysokość wydatków zależy od kilku czynników: stylu jazdy, rodzaju silnika, warunków drogowych czy obciążenia samochodu. Modyfikacja tych czynników może minimalnie wpływać na mniejsze zużycie paliwa, jednak w każdym miesiącu trzeba założyć, że wydatki na paliwo będą zbliżone (zakładając, że nie nastąpi nagły wzrost cen paliw). 

Ubezpieczenie: rodzaje

Kolejnym stałym wydatkiem, który zalicza się do kosztów eksploatacyjnych pojazdu, jest jego ubezpieczenie. Zgodnie z prawem polskim i europejskim, każdy posiadacz pojazdu jest zobowiązany posiadać ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, czyli OC, które pokrywa szkody osób trzecich, spowodowane z winy kierowcy pojazdu.

Zakup ubezpieczenia OC to wydatek coroczny, a wysokość OC może być zmienna każdego roku, ponieważ zależy od różnych czynników: wieku i stażu kierowcy, historii szkód, a także rodzaju samochodu.

Drugim popularnym rodzajem ubezpieczenia komunikacyjnego jest AC, czyli Autocasco. Jest to ubezpieczenie dobrowolne, pokrywające szkody w pojeździe powstałe w wyniku m.in. wypadku, kolizji, czy działania sił natury. Podobnie jak OC, AC wykupuje się na okres 12 miesięcy, a jego cena może być inna każdego roku.

Serwis i przeglądy techniczne

Koszty eksploatacyjne samochodu obejmują również coroczne badania techniczne, które zgodnie z przepisami są obowiązkowe dla każdego pojazdu. Opłata za badanie techniczne pojazdu jest stała, uregulowana prawnie i zależna od typu pojazdu (np. dla samochodu osobowego wynosi 98 złotych). 

Obowiązkowe badanie techniczne trzeba odróżnić od badań okresowych lub przeglądów technicznych, które mogą być zalecane przed producenta pojazdu, ale nie są obowiązkowe.

Druga kategoria wydatków dotyczy bezpośrednio użytkowania pojazdu. Koszty w tej kategorii nie zawsze można zaplanować – często trudno jest dokładnie ustalić je z wyprzedzeniem. W skład tej kategorii wchodzą:

• koszty napraw i części zamiennych;
• koszty opon – ich wymiany i konserwacji,
• opłaty drogowe i parkingowe.

Koszty napraw i części zamiennych

Wydatki na naprawy i części zamienne można przewidzieć jedynie w ograniczonym zakresie. Dotyczą głównie części zamiennych, które należy wymieniać z powodu ich naturalnego zużycia w miarę użytkowania samochodu. Mowa tutaj o takich elementach jak klocki i tarcze hamulcowe, filtry oleju, powietrza i paliwa, świece zapłonowe czy akumulator.

Regularna wymiana tych elementów jest niezbędna dla zachowania sprawności pojazdu i zapobiegania poważniejszym awariom. Koszty te można z góry oszacować, opierając się na zaleceniach producenta dotyczących okresów między wymianami oraz cenach poszczególnych części.

Jednocześnie należy zadbać o poduszkę finansową na wypadek niespodziewanych awarii, które mogą generować wysoki wydatek jednorazowy.

Koszty opon – wymiana i konserwacja

Zakup lub wymiana opon to kolejny stały wydatek, którego wysokość można w pewnym stopniu przewidzieć. Cena zakupu opon zależy od ich rodzaju i jakości, z kolei koszt wymiany opon letnich na zimowe (i na odwrót) zależy od lokalnych stawek warsztatów. Niestety nie można przewidzieć sytuacji nagłych, np. złapanie gumy, co zwykle wiąże się z wydatkiem na naprawę uszkodzonej opony lub jej wymianę.

Opony letnie i zimowe zużywają się w różnym tempie, dlatego dobrym nawykiem jest śledzenie ich zużycia i planowanie wymiany w odpowiednich odstępach czasu. Żywotność opon może przedłużyć dbanie o właściwe ciśnienie.

Opłaty drogowe i parkingowe

Wydatki na opłaty drogowe (np. za przejazd autostradami) oraz parkingowe zależą wyłącznie od tego, na jakich trasach się poruszasz i z jakich parkingów korzystasz. Są to wydatki, które można stosunkowo łatwo zaplanować, jeżeli Twoje trasy są przewidywalne.

Czasem środki finansowe przeznaczane na parkowanie lub opłaty drogowe można obniżyć przez zakup abonamentów. Jest to szczególnie opłacalne, jeśli często korzystasz z tych samych tras czy parkingów. W takim przypadku eksploatacja samochodu pod względem ponoszonych kosztów będzie odczuwalnie niższa.

Koszty amortyzacji dotyczą przedsiębiorców, których samochody stanowią środki trwałe przedsiębiorstwa. Amortyzacja umożliwia firmie równomierne rozłożenie kosztów zakupu pojazdu na okres jego użytkowania. Dzięki temu firma może lepiej zarządzać swoimi finansami, ponieważ koszty są odpisywane w równych częściach przez kilka lat, zamiast obciążać budżet jednorazowo.

Koszty amortyzacji są uznawane za koszty uzyskania przychodu, co oznacza, że mogą być odliczane od dochodu firmy, zmniejszając w ten sposób podstawę opodatkowania. 

Różnice w amortyzacji w zależności od typu pojazdu

Amortyzacja pojazdów firmowych różni się w zależności od ich rodzaju, co wynika ze stopnia zużycia, kosztów utrzymania oraz przewidywanego okresu użytkowania:

• W przypadku samochodów osobowych, amortyzacja jest zazwyczaj rozłożona na okres kilku lat, zależnie od polityki firmy i intensywności użytkowania. Samochody osobowe szybko tracą na wartości, zwłaszcza w pierwszych latach użytkowania, co powoduje wyższe koszty amortyzacji w początkowym okresie.
• Samochody dostawcze, ze względu na swoją specyfikę (przewóz towarów i sprzętu) mogą również podlegać szybszemu zużyciu. W ich przypadku koszty amortyzacji mogą być wyższe, ze względu na większe obciążenie i częstsze naprawy.
• Z kolei samochody ciężarowe, pomimo wysokiego kosztu zakupu, mogą mieć dłuższy okres użytkowania, co pozwala na równomierne rozłożenie kosztów amortyzacji.

Koszty finansowania mogą dotyczyć zarówno osób fizycznych (w przypadku zaciągnięcia kredytu na zakup samochodu), jak i przedsiębiorstw – zwykle w przypadku leasingowania samochodu.

Niezależnie od sposobu finansowania, posiadacz pojazdu musi w swoich comiesięcznych wydatkach uwzględnić raty kredytowe lub leasingowe i dodać je do pozostałych kosztów eksploatacyjnych wynikających z korzystania z samochodu.

Należy przy tym pamiętać, że koszty leasingu, oprócz comiesięcznych rat, obejmują również opłaty wstępne i opłaty dodatkowe – za ubezpieczenie czy serwisowanie. Podobne koszty należy uwzględnić w przypadku wynajmu długoterminowego, czyli wynajmu samochodu na okres kilku lat.

Można wyróżnić szereg czynników dodatkowych, które mają pośredni wpływ na wysokość kosztów eksploatacyjnych pojazdu. Niektóre z nich można modyfikować (np. styl jazdy), inne z kolei są niemodyfikowalne, np. nawierzchnia dróg.

Styl jazdy ma bezpośredni wpływ na zużycie paliwa i części samochodowych. Częste przyspieszanie i hamowanie mogą prowadzić do zwiększonego zużycia paliwa oraz szybszego zużywania się części, takich jak hamulce, opony i zawieszenie. Eksploatacja samochodu w taki sposób oznacza wyższe wydatki.

Z kolei utrzymywanie stabilnej prędkości, unikanie gwałtownych przyspieszeń i hamowań oraz utrzymywanie odpowiedniego ciśnienia w oponach może zmniejszyć zużycie paliwa i wydłużyć żywotność części samochodu, co przekłada się na niższe koszty eksploatacji auta.

We współczesnych samochodach standardem stają się systemy, które wspomagają ekonomiczną jazdę, a w efekcie pozwalają zaoszczędzić na paliwie i przedwczesnych naprawach.

Do takich rozwiązań można zaliczyć m.in. systemy kontroli trakcji, systemy start-stop lub czujniki do monitorowania ciśnienia w oponach. Systemy kontroli trakcji to zaawansowane technologie, które pomagają utrzymać przyczepność pojazdu podczas przyspieszania, dzięki czemu zapewniają większe bezpieczeństwo na śliskiej nawierzchni. Z kolei systemy start-stop to rozwiązania służące do oszczędzania paliwa poprzez automatyczne wyłączanie silnika, gdy pojazd jest zatrzymany, na przykład na światłach.

Czujniki do monitorowania ciśnienia pomagają kierowcom utrzymać optymalne ciśnienie powietrza w oponach, co jest kluczowe dla efektywności paliwowej oraz trwałości opon. Istnieją również aplikacje pomagające monitorować koszty eksploatacyjne pojazdu ponoszone na paliwo czy przeglądy techniczne.

Samochody spalinowe vs. elektryczne

W przypadku samochodów elektrycznych nieponoszone są koszty związane z zakupem paliwa, co w niektórych sytuacjach może przynieść znaczne oszczędności, np. w przypadku posiadania własnej instalacji fotowoltaicznej ze stacją ładowania. Nawet jeśli korzystasz z ładowarek publicznych, koszty „napędzenia” samochodu elektrycznego są nadal niższe – w porównaniu z kosztem zakupu paliwa dla samochodu spalinowego.

Właściciele samochodów elektrycznych nie muszą również uwzględniać kosztów związanych z wymianą niektórych części samochodowych, np. zestawu rozrządu, świec, filtrów czy oleju.

Samochody nowe vs. używane

Nowe samochody często mają wyższą wartość początkową, co może oznaczać wyższe opłaty podatkowe i składki ubezpieczeniowe. Jednak w pierwszych latach użytkowania koszty napraw i konserwacji są zazwyczaj niższe, ponieważ pojazd jest objęty gwarancją producenta. Poza tym rzadziej dochodzi do usterek.

Z drugiej strony, używane samochody mają niższą początkową wartość rynkową, co przekłada się na niższe koszty ubezpieczenia. Niestety mogą one wymagać większej ilości napraw, zwłaszcza jeśli nie były właściwie użytkowane przez poprzednich właścicieli.

Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, które mogą skutecznie pomóc w zarządzaniu kosztami eksploatacyjnymi pojazdu, co przekłada się na oszczędności i mniejsze obciążenie dla środowiska.

Jak oszczędzać na paliwie?

Zużycie paliwa można zauważalnie zmniejszyć, pod warunkiem przestrzegania kilku zasad:

• unikaj gwałtownych przyspieszeń i nagłych hamowań;
• utrzymuj stałą prędkość na dłuższych trasach;
• wyłączaj silnik, jeśli zatrzymujesz się na dłużej niż minutę;
• planuj trasy, aby uniknąć stania w korkach;
• usuń zbędne obciążenie samochodu;
• korzystaj z systemu start-stop (jeśli Twój samochód go posiada).

Najlepsze praktyki serwisowe

Wydatki eksploatacyjne samochodu można również obniżyć poprzez stosowanie dobrych praktyk serwisowych:

• przestrzegaj harmonogramu przeglądów zalecanych przez producenta samochodu;
• regularnie sprawdzaj ciśnienie w oponach;
• regularnie myj samochód, aby uniknąć problemów z korozją; 
• zwracaj uwagę na nietypowe dźwięki lub zachowania samochodu, które mogą być oznaką problemów technicznych.

Ubezpieczenie samochodu w LINK4 – poznaj ofertę

Planujesz wydatki związane z eksploatacją samochodu? Nie zapomnij o ubezpieczeniu! Jeżeli szukasz towarzystwa ubezpieczeniowego dbającego o potrzeby klientów, sprawdź ofertę LINK4. Oprócz obowiązkowego OC warto rozważyć też zakup ubezpieczeń dobrowolnych, które zapewniają dodatkowe poczucie bezpieczeństwa. Na przykład dzięki ubezpieczeniu AC w LINK4 dostaniesz odszkodowanie, kiedy spowodujesz wypadek albo stłuczkę i w efekcie uszkodzisz swoje auto. Zyskasz wsparcie finansowe także wtedy, gdy przydarzą Ci się inne zdarzenia losowe, w tym kradzież pojazdu, działanie sił natury bądź osób trzecich. Szeroki zakres ochrony w formule All Risk sprawia, że ubezpieczyciel odpowiada za wszystkie zdarzenia, które mogą Cię spotkać, poza wyłączeniami wprost wymienionymi w OWU. 

Na naszej stronie internetowej znajdziesz kalkulator online, który pomoże Ci łatwo obliczyć wysokość składki swojego ubezpieczenia. Zachęcamy również do rozmowy z naszym doradcą pod numerem 22 444 44 23 lub osobistego spotkania się z agentem współpracującym z LINK4. 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU dostępne są na stronie www.link4.pl.

Zobacz też: Ubezpieczenie OC Bielsko Biała, Ubezpieczenie OC Radom

Koszty eksploatacyjne samochodu mogą znacząco wpłynąć na budżet właściciela pojazdu. Część wydatków jest nieunikniona, ale niektóre z nich można skutecznie obniżyć. Regularne monitorowanie i planowanie tych kosztów pozwala na lepsze zarządzanie finansami i unikanie niespodziewanych opłat. Z kolei stosowanie dobrych praktyk serwisowych oraz ekonomicznego stylu jazdy mogą przyczynić się do znacznego zmniejszenia kosztów eksploatacyjnych.

Co zalicza się do kosztów eksploatacji samochodu?

Koszty eksploatacyjne to wszystkie wydatki związane z użytkowaniem i utrzymaniem pojazdu. Obejmują one koszty paliwa, ubezpieczenia komunikacyjnego, badań okresowych, przeglądów technicznych, wymiany opon, części eksploatacyjnych i inne. W przypadku firm koszty eksploatacyjne samochodu w leasingu mogą być wyższe, ponieważ obejmują także comiesięczną ratę leasingową.

Jakie są największe koszty eksploatacyjne samochodu?

Największe koszty eksploatacyjne samochodu obejmują zakup paliwa, ubezpieczenia, opłaty za regularne serwisowanie i naprawy czy wymianę opon. To wydatki stałe, na które w pewnym stopniu można się przygotować. Niespodziewane wysokie koszty mogą dotyczyć nagłych awarii.

Jak obliczyć koszty eksploatacji samochodu?

Aby obliczyć koszty eksploatacyjne pojazdu, musisz zsumować wszystkie koszty przeznaczane na samochód w ciągu roku. Obejmują one wydatki na paliwo, ubezpieczenie, badania okresowe, wymianę opon, zakup części eksploatacyjnych czy myjnię. Większość z nich można przewidzieć, poza nagłymi przypadkami w postaci awarii i kosztów związanych z naprawą pojazdu.

Jak można zmniejszyć koszty eksploatacji samochodu?

Możesz zmniejszyć koszty eksploatacji pojazdu m.in. poprzez zmianę stylu swojej jazdy. Unikaj gwałtownych przyspieszeń i nagłych hamowań, staraj się utrzymywać stałą prędkość na dłuższych trasach i usuń zbędne obciążenie samochodu. Staraj się też regularnie wykonywać przeglądy samochodu i dbać o jego stan, co pozwoli Ci na zmniejszenie wydatków związanych z wymianą części i naprawami.

Źródła:

1. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/badania-techniczne-pojazdow 
2. https://dziennikustaw.gov.pl/D2023000107001.pdf
3. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf
4. https://elektromobilni.pl/strefa_wiedzy/koszty-eksploatacji-samochodu-elektrycznego/