Polskie przepisy nie zawierają jednoznacznej i formalnej definicji drogi dwujezdniowej, ale z kontekstu innych regulacji można ją łatwo wywnioskować. Przedtem jednak należy poznać różnice między drogą, jezdnią i pasem ruchu.

Droga, jezdnia, pas ruchu

W języku potocznym terminy „droga” i „jezdnia” często używane są zamiennie, jednak w kontekście prawnym ich znaczenie jest różne. Definicje obu terminów zostały zawarte w Ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.

Droga jest szerokim pojęciem. Oznacza „budowlę […] usytuowaną w pasie drogowym i przeznaczoną do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch”. Zatem w skład drogi wchodzi wiele elementów: jezdnia, pobocze, chodnik, przejście dla pieszych, ścieżka rowerowa, torowisko itd.

Z kolei jezdnia jest pojęciem konkretnym. Oznacza „część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów, składającą się z pasa albo pasów ruchu”. Zatem jezdnia to tylko ta część drogi, która służy do ruchu pojazdów. Potocznie można powiedzieć, że jednia to inaczej ulica.

Natomiast definicja pasa ruchu została zawarta w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Pasem ruchu określa się „każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu pojazdów wielośladowych, oznaczony lub nieoznaczony znakami drogowymi”.

Definicja drogi dwujezdniowej

Z kontekstu wspomnianych przepisów wynika, że droga dwujezdniowa posiada co najmniej dwie oddzielne jezdnie, przy czym każda jezdnia jest przeznaczona do ruchu w jednym kierunku. Jezdnie mogą być oddzielone od siebie pasem zieleni, barierką lub innym elementem, który uniemożliwia przejechanie z jednej strony na drugą.

Droga jednojezdniowa a dwujezdniowa

Jak wskazuje nazwa, droga jednojezdniowa ma tylko jedną jezdnię, a droga dwujezdniowa posiada dwie.

Przykładem drogi jednojezdniowej może być zwykła ulica jedno- lub dwukierunkowa. W przypadku ulicy jednojezdniowej dwukierunkowej pasy ruchu są oddzielone od siebie za pomocą znaków poziomych w postaci białych linii.

Natomiast droga dwujezdniowa to taka, która posiada dwie jezdnie, oddzielone barierką lub pasem zieleni. Praktycznie zawsze jest to droga dwukierunkowa. Przykładem może być autostrada, droga ekspresowa lub zwykła droga krajowa.

Standardem jest droga dwujezdniowa dwukierunkowa. Szczególnym przypadkiem jest droga dwujezdniowa jednokierunkowa, ale w praktyce niemal nie występuje. Podobnie rzadkim przypadkiem jest droga dwujezdniowa jednopasmowa, zawierająca po jednym pasie dla każdego kierunku, przy jednoczesnym rozdzieleniu tych pasów za pomocą barierek lub pasa zieleni.

Można wyróżnić kilka rodzajów dróg dwujezdniowych, przy czym podział jest całkowicie umowny:

• droga dwujezdniowa o 2 pasach w każdą stronę – droga, która posiada dwie odrębne jezdnie, z dwoma pasami ruchu w każdą stronę (najczęściej autostrada lub droga ekspresowa);
• droga dwujezdniowa dwukierunkowa – typowa droga dwujezdniowa, gdzie ruch odbywa się w dwóch kierunkach, przy czym obie jezdnie są od siebie oddzielone barierkami lub pasem zieleni;
• droga dwujezdniowa jednokierunkowa – rozwiązanie rzadko stosowane, w Polsce praktycznie nie występuje;
• droga ekspresowa dwujezdniowa – droga ekspresowa, która posiada dwie odrębne jezdnie, każda przeznaczona do ruchu w jednym kierunku, zazwyczaj z dwoma pasami ruchu w każdą stronę.

Poruszanie się po drogach dwujezdniowych wymaga znajomości kilku kluczowych zasad, które zapewniają bezpieczeństwo i płynność ruchu. Poniżej opiszemy kluczowe ograniczenia dotyczące prędkości, zwracania czy znaki drogowe, z którymi można się spotkać podczas jazdy drogą dwujezdniową. 

Droga dwujezdniowa – prędkość maksymalna

Maksymalna dopuszczalna prędkość na drodze dwujezdniowej zależy od rodzaju drogi oraz rodzaju pojazdu. Dopuszczalne prędkości dla samochodów osobowych, motocykli i samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t – na sierpień 2024 r. są następujące:

• na autostradzie – 140 km/h;
• na drodze ekspresowej dwujezdniowej – 120 km/h;
• na drodze dwujezdniowej co najmniej o dwóch pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu – 100 km/h;
• na pozostałych drogach poza obszarem zabudowanym – 90 km/h;
• na drogach w obszarze zabudowanym – 50 km/h.

Dla wszystkich innych pojazdów (w tym zespołu pojazdów) dopuszczalna prędkość na jakiejkolwiek drodze dwujezdniowej poza obszarem zabudowanym wynosi 80 km/h. Wyjątkiem od tej reguły są autobusy zapewniające kierowcy dobre pole widzenia i wygodne prowadzenie pojazdu – wówczas dopuszczalna prędkość na drodze dwujezdniowej (poza obszarem zabudowanym) wynosi 100 km/h.

Niezależnie od rodzaju drogi dwupasmowej (autostrada, droga ekspresowa dwujezdniowa), prędkość dostosowana do warunków drogowych to kluczowy element bezpiecznej podróży.

Autostrada i droga ekspresowa dwujezdniowa – znaki

Nie istnieją specjalne znaki drogowe, które sygnalizują początek lub koniec drogi dwujezdniowej. Zamiast tego, oznaczenie drogi dwujezdniowej wynika z liczby pasów ruchu (wydzielonych białymi liniami) oraz innych znaków wskazujących charakter drogi.

Przykładem takich znaków są D-7 oraz D-9, które odpowiednio sygnalizują początek drogi ekspresowej lub autostrady. Należy jednak pamiętać, że droga ekspresowa niekoniecznie musi być drogą dwujezdniową (wówczas posiada tylko jedną jezdnię, z jednym pasem ruchu w każdym kierunku). Natomiast autostrada zawsze jest drogą dwujezdniową.

Możliwość zawracania na drodze dwujezdniowej zależy od rodzaju tej drogi. Na autostradach i drogach ekspresowych zawracanie jest zabronione. Natomiast na innych drogach dwujezdniowych (np. miejskich arteriach) zawracanie może być dozwolone, ale zależy to od oznakowania. Przykładowo, zawracanie może być dozwolone w miejscach, gdzie znajduje się specjalny pas do zawracania, lub gdzie nie ma znaków zakazujących tego manewru.

Na niektórych drogach dwujezdniowych, szczególnie łączących duże miasta, można spotkać przerwy w ciągłości barierek lub pasów zieleni. Zwykle są to miejsca przeznaczone do skrętu w lewo i oznaczone przerywanymi liniami. Jeżeli przed przejazdem nie ma znaku B-23 (czyli znaku zakazującego zawracania), to zawracanie w takim miejscu jest dozwolone.

Jeśli z kolei znak B-23 (zakaz zawracania) występuje jednocześnie z tabliczką T-23B (symbol ciężarówki), oznacza to, że zakaz zawracania dotyczy wyłącznie samochodów ciężarowych, pojazdów specjalnych oraz pojazdów używanych do celów specjalnych – o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t. Samochody osobowe oraz inne pojazdy o masie do 3,5 t mogą w takich miejscach bezpiecznie zawracać.

Oprócz liczby jezdni, różnice pomiędzy drogą jedno- i dwujezdniową dotyczą kilku aspektów: bezpieczeństwa ruchu, przepustowości czy miejsca występowania.

Drogi jednojezdniowe to drogi powszechnie spotykane w miastach i na terenach wiejskich. Drogi dwujezdniowe to zazwyczaj autostrady, drogi ekspresowe i zwykłe drogi krajowe.

Droga jednojezdniowa ma niższą przepustowość, ponieważ liczba pojazdów jest ograniczona przez liczbę pasów na jezdni (po jednym pasie dla każdego kierunku). Droga dwujezdniowa zapewnia wyższą przepustowość, ponieważ posiada dwa pasy ruchu dla każdego kierunku. Dzięki temu umożliwia jednoczesny ruch większej liczby pojazdów.

Ponadto, drogi dwujezdniowe można uznać za bezpieczniejsze, ponieważ ryzyko czołowych zderzeń jest niższe niż na drogach jednojezdniowych, np. ze względu na obecność barierek między jezdniami. Dzięki temu na takich drogach mogą obowiązywać wyższe ograniczenia prędkości.

Drogi dwujezdniowe są ogólnie uważane za bezpieczniejsze, jednak paradoksalnie kierowcy mogą popełniać na nich więcej błędów.

Oto najczęściej popełniane błędy na drogach dwujezdniowych:

• jazda lewym pasem bez potrzeby (lewy pas powinien być używany głównie do wyprzedzania);
• zbyt wczesna zmiana pasa po wykonaniu manewru wyprzedzania (zajeżdżanie drogi);
• wyprzedzanie prawym pasem;
• zbyt wczesne lub zbyt późne włączanie się do ruchu;
• brak sygnalizacji zmiany pasa ruchu;
• niedostosowanie prędkości do warunków drogowych, w tym pogody, stanu nawierzchni czy natężenia ruchu.

Większość z tych błędów jest obarczona ryzykiem otrzymania mandatu karnego. Co więcej, wszystkie wymienione błędy stwarzają realne zagrożenie w bezpieczeństwa na drodze, co może prowadzić do kolizji lub wypadków. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie przepisów i zachowanie szczególnej ostrożności w wymagających tego sytuacjach.

Bez względu na to, jaki posiadasz samochód oraz po jakich drogach jeździsz, pamiętaj, by Twój pojazd posiadał ważne ubezpieczenie OC.

Sprawdź ofertę LINK4, gdzie znajdziesz m.in. Pakiet OC z Programem Pomocy z Samochodem Zastępczym i Assistance Opony, w ramach którego możesz liczyć m.in. na:

• naprawę auta na miejscu wypadku, o ile będzie to możliwe; 
• bezpłatne holowanie na dystansie do 100 km w razie wypadku;
• uruchomienie silnika z rozładowanym akumulatorem;
• samochód zastępczy po kradzieży lub wypadku (do 3 dni);
• wymianę uszkodzonego koła na miejscu (o ile będzie to możliwe) lub naprawę uszkodzonej opony w warsztacie; pomoc informacyjną.

Możesz zdecydować się również na dodatkowe ubezpieczenie – Autocasco, którego przedmiotem ochrony jest Twój pojazd. W LINK4 AC zawierane jest w formule All Risk, co oznacza, że ubezpieczony otrzyma odszkodowanie za wszystkie zdarzenia, poza tymi wskazanymi jako wyłączenia w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). 

Dzięki AC w LINK4 możesz otrzymać świadczenie za szkody powstałe na parkingu, w ruchu drogowym czy też zdarzenia spowodowane działaniem sił natury bądź osób trzecich. 

W LINK4 możesz wybrać wariant likwidacji szkody AC:

• WARSZTAT – w ramach tego wariantu naprawisz samochód w nieautoryzowanym warsztacie;
• ASO – naprawisz pojazd w autoryzowanej stacji obsługi (ASO);
• KOSZTORYS – rzeczoznawca dokładnie wyceni szkodę, otrzymasz świadczenie pieniężne, a po wypłacie odszkodowania naprawisz auto we własnym zakresie. Samodzielnie zdecydujesz o sposobie naprawy.

Na naszej stronie internetowej znajdziesz kalkulator LINK4, który pomoże Ci łatwo obliczyć cenę ubezpieczenia Twojego samochodu. Zachęcamy również do rozmowy z naszym doradcą pod numerem telefonu (22) 444 44 23 lub osobistego spotkania się z agentem współpracującym z LINK4. 

Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach, a także OWU OC i AC dostępne są na stronie www.link4.pl.

Zobacz też: Ubezpieczenie OC Łańcut, OC Seat

Znajomość definicji oraz niuansów dotyczących dróg dwujezdniowych jest obowiązkiem każdego kierowcy. Jeśli miałeś wątpliwości co do niektórych przepisów, lektura naszego artykułu pozwoliła Ci zdobyć wszystkie kluczowe informacje na ten temat. Dzięki temu możesz poruszać się po drogach dwujezdniowych bezpieczniej, unikać typowych błędów i lepiej reagować na zmieniające się warunki drogowe. Niezależnie od tego, czy jesteś początkującym, czy doświadczonym kierowcą, zrozumienie specyfiki tych dróg zwiększy Twoje bezpieczeństwo oraz komfort jazdy.

Jak jeździć po drodze dwujezdniowej?

Bezpieczna jazda po drodze dwujezdniowej wymaga przestrzegania podstawowych zasad ruchu drogowego. Po pierwsze, podczas jazdy ciągłej zajmuj prawy pas ruchu. Lewy pas ruchu służy wyłącznie do wyprzedzania innych pojazdów. Po wykonaniu takiego manewru należy powrócić na prawy pas.

Po drugie, zawsze sygnalizuj zamiar zmiany pasa i upewnij się, że manewr jest bezpieczny. Sprawdź martwe pole, zanim zmienisz pas. Zachowuj bezpieczną odległość od pojazdu przed Tobą, aby w razie potrzeby móc zahamować.

Dostosuj prędkość do warunków drogowych i obowiązujących ograniczeń. Pamiętaj, że na dopuszczalne prędkości na drodze dwujezdniowej zależą od rodzaju tej drogi (np. autostrada, droga ekspresowa).

Po czym poznać, że droga jest dwukierunkowa?

Przed wjazdem na daną drogę należy sprawdzić znaki drogowe. Jeżeli przy wjeździe nie ma znaku D-3 (droga jednokierunkowa), oznacza to, że ruch odbywa się na niej w dwóch kierunkach.

Znak D-3 informuje o drodze jednokierunkowej, na której ruch odbywa się tylko w jednym kierunku. Brak tego znaku sugeruje, że droga jest dwukierunkowa, czyli umożliwia ruch w obu kierunkach na tej samej jezdni.

Jakie znaki są charakterystyczne dla dróg ekspresowych dwujezdniowych?

Nie istnieją znaki drogowe, które sygnalizują liczbę jezdni na drodze ekspresowej. Wyróżnia się jedynie ogóle znaki informacyjne D-7 oraz D-8, które informują odpowiednio o początku lub końcu drogi ekspresowej.

Źródła:

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19850140060/U/D19850060Lj.pdf
2. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf
3. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190002310/O/D20192310.pdf
4. https://dziennikustaw.gov.pl/D2022000151801.pdf